De magie is er nog steeds!

Het was een hoogtepunt tijdens de herdenking van de vijftigste sterfdag van Vestdijk, de bijeenkomst op zondag 27 maart in het Haagse Theater aan het Spui. Te volgen via livestream. Een krachtig eerbetoon in woord en met muzikale omlijsting door het voor deze gelegenheid omgedoopte ‘Vestdijkkwartet’ (alias Residentiekwartet). De bezielende leiding was in handen van Kees ’t Hart, die de andere vestdijkfans introduceerde. Afgewisseld door muziek uit Vestdijks roman De koperen tuin. Dat kon niet missen: de Stars and Stripes, het ‘volkslied van de liefde’ tussen Nol en Trix en fragmenten uit de opera Carmen in de roman opgevoerd door dirigent Cuperus.

Kees ’t Hart liet niet na Vestdijk neer te zetten als een magisch schrijver. Hij deed dat aan de hand van de openingsscene uit De koperen tuin waarin een binnenvliegende bal de roman in gang zet. Volgens Kees ’t Hart draait het bij Vestdijk veelal uit op een omschrijving met omcirkelende raadselachtige zinnen die de magie in werking zetten.

Schrijfster Marja Pruis zette in op de Anton Wachterromans. Alles wat Vestdijk tot Vestdijk maakt zit daar in. Veel plezier beleeft zij aan de precieze persoonsbeschrijvingen van de verpleegsters waarop Anton verliefd wordt. Eigenlijk steeds een beschrijving van ‘ziektegevallen’, want aan iedereen is wat loos. Lang geleden stelde zij een Wie is wie in de Anton Wachterreeks samen, waarin meer dan 200 honderd personages worden samengevat.

Peter Buwalda roemde Vestdijk als een stilistisch mirakel. Hij had net zijn 22ste Vestdijk gelezen: De ziener; een boek dat hij zeker in zijn top tien zou opnemen. Maar wie weet wat er nog meer komt… Niet alles van Vestdijk haalt die hoge kwaliteit, maar toch heeft elk boek wel wat bijzonders te bieden. Als voorbeeld noemde hij De held van Temesa, dat vaak genoemd wordt als meesterwerk. Hij vindt het een mindere roman, maar het gekke is dat hij hem nu toch wel de Librisprijs zou geven.

Dick Vestdijk verraste met de keuze van drie gedichten die hij voorlas. Twee gedichten over ‘Vestdijksteden’. De eerste over Amsterdam met de fraaie dichtregel: Wij blaad’ren in de grachten als in boeken. En het tweede over zijn Stad aan de wadden. Het derde nagelaten gedicht koos Dick ‘vanwege de actualiteit’ met het oog op Amelisweerd, klimaatcrisis, vergroening en behoud van natuur. Het gedicht Fragment is bijzonder fraai en begint zo:

Het is een levend wezen, ieder bosch
Het leeft, ook als een deel, een helft ervan
Gerooid wordt en met villa’s wordt uitgedost

 In de top tien van hoogleraar moderne literatuur Jacqueline Bel staat Else Böhler, Duits dienstmeisje. Zij prijst deze roman aan vanwege het standsverschil en machtsverschil tussen beide hoofdpersomen. Johan, student rechten en Else Duits dienstmeisje waarvan er in de jaren twintig van de vorige eeuw velen naar Nederland waren gevlucht. Er zijn twee omstandigheden waardoor het stands- en machtsverschil tussen beide geëffend, zo niet omgekeerd wordt. Johan moet zich bedienen van het Duits en is verliefd op Else. De eigenzinnige Else toont op beslissende momenten haar onafhankelijkheid.

Alfred Birney ten slotte had zich verbaasd dat bij de uitbraak van de corona-epidemie niet Vestdijks Het veer in de top tien verscheen, maar wel het saaie De pest van Camus. Hij las voor uit die Franse roman en zette een fraai fragment uit Vestdijks novelle daar tegenover. Hij had een advies voor het CPNB voor de komende actie Nederland leest…: Geef alle Nederlanders dit boek cadeau!

WvW, 30 maart 2021

 


Vestdijk in de pers

Veel aandacht in de pers voor de 50-ste sterfdag van Vestdijk en recente boeken.
Hieronder een overzicht van artikelen in de landelijke dagbladen:

Trouw

Vestdijks ‘fatsoensrakkers’ en ‘ivoren wachters’

Ton den Boon, 25-03-2021


Simon Vestdijk was voor zijn tijd best ‘woke’

Ally Smid, 22-03-2021


Biedt de heruitgave van Vestdijks vergeten homoroman een ander perspectief op de schrijver?

Jann Ruyters, 21-03-2021


Vestdijk niet lezen, dan moet je toch wel stapelgek zijn

Stijn Fens 20-03-2021


Volkskrant

De brieven van Kees en Maarten ’t Hart over hun held Simon Vestdijk hebben iets van een potje blufpoker

Onno Blom, 26-03-2021


NRC

Terug tot Simon Vestdijk

Joyce Roodnat , 25-03-2021


AD

Schrijver Simon Vestdijk is vijftig jaar na zijn dood nog niet vergeten in Doorn, maar wie leest zijn boeken nog?

Richard Hoving, 20-03-2021


HT, 28 maart 2021


Noordhollands Dagblad

‘Vestdijkkroniek is het bindmiddel’

Ruud Kersten, 20-03-2021

HT, 6 april 2021


Ode aan leesplezier om Vestdijk

Joyce Roodnat (NRC, 25 maart) raakte als onbevangen meisje verslingerd aan Simon Vestdijk, zij las hem gretig en herleest hem nu 50 jaar na zijn dood. Vooral Terug tot Ina Damman maakte grote indruk op haar. Hierna was zij aan Vestdijk ‘verslingerd als een bakvis.’ Ze las de hele tijd Vestdijk. Niet alle romans herinnert zij zich, maar wat bleef was ‘de lust tot lezen die ze me aandeden.’ Vestdijk manifesteerde zich als een van Nederlands grootste schrijvers die alle literaire prijzen kreeg die er toe doen, behalve de Nobelprijs. Het rapport dat van Amy van Marken op verzoek van de Zweedse Akademie schreef maakte Vestdijk ‘vermoedelijk kansloos.’ Het rapport is ‘in zijn elegante gemeenheid’ te lezen in het herdenkingsnummer van de Vestdijkkroniek.

Vestdijk trof haar ‘met blikseminslagen via personages die ik nog altijd met een vingerknip kan oproepen, zoals Jelle Mol, de dikzak met zijn vieze rijmpjes, of de vuilbekkende Gerrit Bolhuis, of de tongzoenende Marie van den Boogaard.’ Wat zij vooral ervoer was ‘de stevige literaire kwaliteit van de schrijver om de eigen gevoelens aan te spreken en die ongeschonden een roman in te krijgen, verbonden met de gevoelens van de lezer.’ Toen Roodnat door de Anton Wachterromans heen was, raakte zij opgetogen dat in 1972 postuum Kind tussen vier vrouwen verscheen. Volgende week herleest zij Ierse nachten. ‘Ik begin gewoon opnieuw.

WvW, 26 maart 2021


Verba van Vestdijk

In het Woordenboek der Nederlandse Taal (WNT) komen 822 trefwoorden voor uit het werk van Simon Vestdijk. Vestdijk was een taalvirtuoos met een voorkeur voor moeilijke (leen)woorden. Voor Roland de Bonth van het Instituut voor de Nederlandse Taal aanleiding in het herdenkingsjaar van Vestdijk (50ste sterfdag), de schrijver te gedenken met een ‘gelegenheidswoordenboekje’. Hierin zijn trefwoorden uit WNT opgenomen met een omschrijving van het werkwoord in de betekenis die Vestdijk er aan gaf en voorzien van een citaat uit het werk van auteur.

Hieronder enkele voorbeelden van trefwoorden die in het huidige taalgebruik weinig meer voorkomen. Handig voor wie Vestdijk leest. Dit alles verluchtigd met fraaie foto’s.

Zie: /instituut voor de Nederlandse taal/

Accentueren, sterker doen uitkomen; meer nadruk geven

“God ja. Amsterdam. …, “droomde mevrouw W. weg, en prompt accentueerde ook de gastvrouw haar heimwee door smartelijke rimpels, “Amsterdam!…” Uit: Meneer Visser’s hellevaart, 1934

Bomberen, zich welven

Van de onmiddellijke omgeving van mijn ouderhuis, een bomberend voorhoofd boven het brokkelig gebit van een winkeltje, herinner ik mij zo goed als niets meer (…). Uit: Narcissus op vrijersvoeten, 1938

Renommeren, bluffen, snoeven, opsnijden

-Blaffende honden bijten niet, …u renommeert als een kwajongen. Uit: De Vuuraanbidders, 1947

WvW, 20 maart 2021


Vestdijketalage

Boekhandel Blokker in Heemstede heeft deze week een deel van de etalage ingericht met boeken en parafernalia uit de collecties van Roel Jonker en Flip Hammann.

FH, 20 maart 2021


Kalender: Actueel

maart 2021
M D W D V Z Z
« feb   apr »
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
293031  

Categorieën