Vestdijkkring

In het nieuwste boek van Rudi van der Paardt etaleert hij opnieuw zijn kennis over ‘de oudheid in de Nederlandse literatuur na Tachtig’ zoals de ondertitel luidt. Met de programmatische titel ‘De oudheid leert ons te lezen’ geeft de auteur  zijn bedoeling prijs. De klassieke oudheid is een grote inspiratiebron voor veel Nederlandse auteurs. Al in het eerste hoofdstuk over antieke motieven in onze moderne literatuur zet Van der Paardt de lezer ‘een leeslijst met commentaar’ voor. Het gaat om bekende teksten van schrijvers die soms duidelijk, maar soms minder direct en zichtbaar met de oudheid verbonden zijn.
In de vier daarop volgende hoofdstukken komen vijf grote auteurs uitvoeriger aan bod: Gerhardt, Couperus, Hermans samen met Haasse en tenslotte Vestdijk. Van hem worden zijn Griekse sonnetten, de mythe van Aktaion en De held van Temesa geanalyseerd.
Leden van de Vestdijkkring kunnen het boek –zolang de voorraad strekt- bestellen bij de auteur, kostprijs € 17,50 excl. verzendkosten: email: r.vdpaardt@planet.nl; daarna bij uitgever GigaBoek.

WvW, 3 juni 2013

Tijdens de W.O.II heeft Vestdijk enkele vertalingen gemaakt van verhalen over Sherlock Holmes van Canon Doyle. Victoria van der Roest tikte ‘uit bibliofiele motieven’ zo’n vertaling op de kop, voorzien van een interessante analyse van Vestdijk over het succes van ‘de beroemdste aller detectives’. Zijn populariteit en succes verklaart Vestdijk uit het feit dat Holmes ondanks zijn ‘aversie tegen emotie toch een romantische held is.’
Vestdijk veroorlooft zich wat vrijheden in de vertaling, maar zonder iets weg te laten, ‘prettig leesbaar’; meer dan een woord voor woord vertaling, vindt Van der Roest in van woensdag 29 mei.

WvW, 30 mei 2013

Op 23 mei is het 125 jaar geleden dat de dichter Adriaan Roland Holst (1888-1976) werd geboren. In leven verwierf hij zich de bijnaam ‘de prins der dichters’. Eens werd hij met de andere grootheid, Simon Vestdijk samengebracht in een tentoonstelling ‘Twee Meesters’ in het Haags Gemeentemuseum (1958) Bij deze gelegenheid lieten zij zich achter de piano fotograferen ‘alsof  (curs. vW) ze quatre-mains speelden’, schrijft Jan van der Vegt in zijn biografie over Roland Holst (p.538). De biograaf raakt ook aan de verwantschap tussen Roland Holst en Vestdijk omdat zij beiden wisten wat er tijdens een depressie aan de hand was (p. 597). Het bracht Roland Holst tot de dichtregels die hij schreef na zijn laatste bezoek aan de zieke Vestdijk, die hem aankeek ‘uit een hel van ijs’. Veel eerder, tijdens hun ‘kwatrijnenstrijd’  – later gebundeld in Swordplay –wordplay zond Roland Holst Vestdijk al ‘In ernst’ een kwatrijn waarin hij rept over angst en wanhoop:
Tel van uw Brein licht ook de rijkste vangst:
Het edelst in uw denken blijft uw angst.
Wie ‘t Eeuwig Wezen loochent, kán nog groot zijn –
Wie ’t zonder wanhoop doet, is derderangsch.

WvW, 23 mei 2013

Tobie Goedewaagen was als hoogste NSB’er in overheidsdienst verantwoordelijk voor de nazificering van Nederland. Als secretaris-generaal van het ministerie van Volksvoorlichting en Kunsten richtte hij de Kultuurkamer op en is hij de ‘vader’ van de overheidssubsidie voor kunst en kultuur. Na de oorlog kreeg deze intellectueel –een gepromoveerde filosoof-  12 jaar gevangenisstraf  en verdween in de vergetelheid. Over Goedewaagen verscheen een biografie van Benien van Berkel en haar proefschrift kreeg een handelseditie Tobie Goedewaagen (1895-1980); een onverbeterlijke nationaalsocialist. Hieruit blijkt dat Goedewaagen toch niet geheel in de vergetelheid was verdwenen. In 1953 kreeg Goedewaagen van uitgeverij Glock und Lutz de uitnodiging deel vier te schrijven in de serie Geistige Länderkunde. Dat deel ging over Holland.  In de paragraaf over letterkunde toont Goedewaagen zich een belezen kenner te zijn van het werk van Adriaan Roland Holst. Volgens Goedewaagen hebben de Oorlogservaringen tot nieuwe ontwikkelingen in de literatuur geleid. Familieromans (à la Couperus) maakten plaats voor boeken met een nieuw mensbeeld. Als voorbeelden hiervan noemde hij Blaman, Bordewijk en Vestdijk. Pas als zijn boek op het punt staat te verschijnen komt de uitgever er achter wie Tobie Goedewaagen is geweest: het boek verschijnt onder het pseudoniem Theodoor Meursen.
WvW, 8 mei 2013

Voor zijn wekelijkse column in de Volkskrant (20 april) wil Remco Campert een beschrijving opzoeken die hij zich herinnert uit Vestdijks De dokter en het lichte meisje. Maar hij wordt afgeleid, eerst  door de omslagfoto die Vestdijk toont achter zijn schrijfmachine. Zelf kent Campert dergelijke fotosessies ook, meestal tikt hij dan ‘van iedere zin ontdane mededelingen’. Hij denkt dat Vestdijk ‘zich nooit tot dergelijk gebrabbel zou hebben verlaagd’.
Dan wordt Campert op de 1ste pagina getroffen door ‘een intrigerende observatie’: de dokter uit de roman ziet collega’s zitten op een terras. Ze zien hem niet en dat wekt het gevoel ‘alsof er iets veranderd was, alsof er een ommekeer had plaatsgehad. Deze verandering voltrok zich binnen in mij, (…)’. De dokter concludeert: ‘Men is anders.’ Campert herkent het hier beschrevene., maar dan als ‘het moment, vlak voor de poëzie losbarst, als bevrijdende regen na een drukkende onweersdag.
In 1949 toen Vestdijk zijn materiaal verzamelde voor deze roman bezocht hij café Ebenova, dat in werkelijkheid Casablanca is op de Amsterdamse Zeedijk. In de roman beschrijft Vestdijk dit café uitvoerig. Iedereen kwam er vanwege de muziek,  ‘maar er kwam ook wel eens iets provinciaals binnenschuifelen.’  De jeugdige Campert (geboren 1929) kwam daar ook wel, maar kende Vestdijk niet. ‘Er is een gerede kans dat ik de schrijver wel heb gezien. Waarschijnlijk zou ik hem in mijn jeugdige alwetendheid tot de “iets provinciaals” hebben gerekend. Zelf was ik natuurlijk een van de “muzikalen”. Ach ja.’

WvW, 21 april 2013