(klik op de afbeelding om te vergroten)
ZATERDAG 2 NOVEMBER 2019 14.00 – 16.45 UUR
THEATERZAAL OPENBARE BIBLIOTHEEK AMSTERDAM
OOSTERDOKSKADE 143 (7DE ETAGE)
———————————–
Het programma in pdf-formaat: flyer-vestdijk-rembrandt-en-beeldende-kunst
Rob Schouten recenseert voor ‘Letter & Geest’ (Trouw, 6 juli) Trocadéro, de tweede roman van John-Alexander Janssen. Hij is lovend over deze roman waarin het gaat over een Nederlandse jongeman die in Parijs belandt, daar volwassen wordt en rechter wil worden. Aan het begin en eind van zijn bespreking verwijst Rob Schouten naar twee oude meesters. Hoe de roman opent zegt Schouten genoeg: ‘Na zo’n begin weet je: dit wordt een klassieke roman, in de trant van W.F. Hermans.’
Maar het slot vindt Schouten minder geslaagd door allerlei ‘warmmakertjes’ over een ontknoping die tot reflectie zou uitdagen. Dat valt tegen en hierbij beroept Schouten zich op Vestdijks essay over ‘Het pernicieuze slot’. Hierin gaat Vestdijk in op het schadelijke einde van veel romans, dat veroorzaakt wordt omdat de schrijver moeite heeft een einde aan zijn roman te maken.
WvW, 13 juli 2019
In juni 2019 verscheen als deel 6 van Elseviers Literaire Bibliotheek W.F. Hermans, Weg met de revolutie!, met daarin verzameld de stukken die Hermans tussen 1986 en 1993 voor het blad schreef.
Op 6 oktober 1990 schreef Hermans een recensie over Maarten ’t Hart, Een dasspeld uit Toela. De meester was er kennelijk goed voor gaan zitten, want het stuk telt 11 pagina’s en daarin wordt ’t Hart nogal ironisch bejegend. Hermans reageert bijvoorbeeld op een bewering over Vestdijk. Het is tè leuk om niet integraal te citeren.
‘De volledige werken van Vestdijk! Maarten heeft ze, zoals hij elders eens meedeelde, nota bene volledig aan zijn vrouw voorgelezen onder de afwas. Tachtig romans. Veronderstellen we dat tachtig romans van Vestdijk 24 duizend pagina’s tellen (een lage schatting), nemen we aan dat het gezinnetje ’t Hart uit twee personen bestaat (over kinderen heb ik hem nooit gehoord) en dat er dus dagelijks 2 borden, 2 messen, 2 vorken, plus de pan waarin ze de piepers hebben gekookt moeten worden afgewassen, dan kan Maarten per dag toch op z’n hoogst tien bladzijden hebben voorgelezen, zelfs als mevrouw ’t Hart heel langzaam afgewassen heeft. Het voorlezen van Vestdijks werken heeft hem derhalve een kleine zeven jaar gekost, mits er elke dag is afgewassen en voorgelezen.’ (p.337)
FH, 10 juli 2019
Uw mening…
De popularisering van Vestdijk
Het uitgangspunt
De literatuur heeft meer moeite de lezer aan zich te binden. Hoewel de boekenmarkt weer groeit, blijken literaire auteurs gestaag minder te verkopen. Bestsellers zijn vaker te vinden in populaire genres en non-fictie boeken. Er zijn zorgen over deze vorm van ontlezing, in het bijzonder onder jongeren en ook waar het de klassiekers betreft in de Nederlandse literatuur. Dode schrijvers worden al gauw vergeten in het ‘rijk-van-hier-en-nu’. De verplichte leeslijst is omstreden. Wat te doen? Populariseer de boeken! Nieuw is deze aanpak niet, en in de praktijk neemt het toe (Reve, Bordewijk, Couperus, Carmiggelt en ook Vestdijk). De manier waarop kan sterk verschillen, van illustreren naar verstrippen, van inkorten tot hertalen.
Marita Mathijsen, emeritus hoogleraar 18de- en 19de-eeuwse letterkunde is 180 graden van mening veranderd, van nee naar ja. Hiervan getuigt zij publiekelijk. Zo vertolkte zij haar ommekeer: ‘Liever een luie lezer dan geen lezer. Hertalen mag. Het is de enige manier om literatuur uit het verleden te redden van de vergetelheid. We leven in een cultuur van haast en snelheid, van korte zinnen. Je kunt niet verwachten dat lezers van nu de tijd nemen voor alle uitweidingen en bijzinnen in literatuur uit vroegere eeuwen. Ze gaan ook niet meer te voet naar Parijs. Ik ben nu zelfs voor inkorten. Niet van harte, maar als we het niet doen leest niemand meer klassiekers en dat zou jammer zijn want er zitten pareltjes bij. (…)
‘Ik sta niet meer achter het standaardwerk ‘Naar de letter’ dat ik heb geschreven. In de nieuwste digitale editie heb ik dat in een nawoord vermeld. Ik ben pragmatisch geworden. Waar ik kan pleit ik voor hertaling, inkorten en tv-series van mooie oude werken, in de hoop dat die literatuur toch mee blijft doen.’
Schrijfster en columniste Sylvia Witteman ziet de goede bedoelingen van popularisering wel in, maar twijfelt aan het effect daarvan en wijst erop dat dit ‘negatief kan zijn’. Zij vreest ‘dat de lezers ontgoocheld zullen denken: “Is dit nu een beroemde schrijver? Laat verder maar zitten dan”.
De redactie van de Vestdijkkroniek is benieuwd naar uw mening. Naast een enkele algemene vraag, gaat het ons vooral om uw mening te peilen over verschillende mogelijkheden van popularisering van het werk van Vestdijk! Laat u uw mening horen? In een volgende Kroniek komen wij erop terug.
Insturen
De vragenlijst staat op de website en verschijnt in oktober in de Vestdijkkroniek.
– U kunt deze vragenlijst (pdf-formaat) downloaden, digitaal invullen en opslaan. Het ingevulde formulier kunt u vervolgens insturen per e-mail naar wvw@vestdijk.com.
– Ook kunt u het formulier afdrukken, invullen en per post opsturen naar:
Redactie Vestdijkkring, Joseph Haydnlaan 104, 2324 AV Leiden.
– U kunt uw antwoordformulier ook op 2 november tijdens het symposium ‘Vestdijk, Rembrandt en beeldende kunst’ deponeren in de daartoe bestemde doos.
Op 2 november sluit de inzending!
De redactie dankt u voor uw reactie!
WvW, 8 juli 2019 (aanpassing tekst over insturen 9 juli 2019 – HT)