tekst op de muur in de dodencel (Foto: Oranjehotel)
De Scheveningse gevangenis dateert uit de tijd van de Eerste Wereldoorlog, maar landelijk bekend werd het complex met zo’n 500 cellen in de Tweede Wereldoorlog. In de volksmond kreeg het de geuzennaam ‘Oranjehotel’, omdat er door de Duitsers veelal verzetsstrijders gevangen werden gezet voor nader onderzoek. Het fungeerde als een Duits ‘politie- en onderzoeksgevangenis’. Volgens schatting hebben zo’n 25 duizend mensen tijdens de Duitse bezetting er verbleven. Ook Simon Vestdijk verbleef er een maand (januari/februari 1943). Vanuit Michielsgestel was hij naar het Oranjehotel overgebracht voor een onderhoud met dr. Gern; deze liet hem –na een maand wachten- gaan.
Het regiem was er wreed en velen hebben het niet overleefd; 215 gedetineerden zijn via de dodencel door het poortje afgevoerd naar de nabijgelegen executieplaats op de Waalsdorpervlakte. Elk jaar vindt daar de dodenherdenking plaats. Onder de slachtoffers waren ‘de achttien doden’ uit het gelijknamige gedicht van Jan Campert.
Na de bevrijding bleef het complex dienst doen als strafgevangenis, waardoor het niet toegankelijk was voor het publiek. Dat zal veranderen op 7 september aanstaande: vanaf die datum leeft het Oranjehotel voort als herinneringsmonument.
WvW, 3 mei 2019