Vestdijkkring

Recent verscheen De leeslijst. 222 werken uit de Nederlandstalige literatuur, onder redactie van Nina Geerdink, Jos Joosten en Johan Oosterman. Uitgeverij Vantilt, Nijmegen, 2015. De uitgave beoogt een staalkaart te zijn van hoogtepunten uit tien eeuwen schriftelijke cultuur in de Lage Landen. En dús kan Vestdijk niet ontbreken. Het uitgangspunt bij alle lemma’s in de bundel is dat voor elk besproken werk zo veel mogelijk een eigen, aparte invalshoek wordt gekozen. Zo bespreekt Jeroen Dera onder de titel ‘De macht van de verbeelding’ Terug tot Ina Damman. Na een samenvatting van het boek komt hij tot de conclusie dat Anton wordt geconfronteerd met de spanning tussen ideaal en werkelijkheid – maar hij put kracht uit het ideaalbeeld dat hij zich voorhoudt en weigert dit op te offeren. Zijn idolatrie berust niet zo zeer op de fysieke Ina Damman, als op het beeld dat hij van haar creëert, “(…) meer dan een meisje van vlees en bloed is Ina Damman voor Anton een Artemisfiguur.”

Bovendien wordt Vestdijks protagonist ook niet zo zeer door de ‘werkelijkheid’ uit het veld geslagen als wel door ‘het woord’. Denk aan de seksuele praatjes van Jan Breedevoort, het woord ‘vent’.

Geïllustreerd met een portret van Lies Koning/Ina Damman.

De macht van de verbeelding – het leverde een rijk oeuvre op…

RJ, 22 oktober 2015

In het katern Tijd van Trouw van zaterdag 10 oktober 2015 beschrijft Johan Nebbeling uitgebreid een wandeling door de Kaapse Bossen in het hart van Nationaal Park De Utrechtse Heuvelrug. Een wandelpad voert hem langs een met vulkanische keien bekleed huisje, dat dienst deed als ketelhuis van een inmiddels gesloopt landhuis en nu wordt bewoond. Later belandt hij op landgoed De Ruiterberg. Nebbeling kent zijn klassieken: “Leuk weetje: het vulkaanhuisje figureert, net als andere kenmerkende elementen uit Doorn en omstreken, in het werk van Vestdijk.” Dat Vestdijk in Doorn woonde is hem dan ook bekend; de ‘biografie’ die hij vervolgens in 19 woorden van Vestdijk geeft, had wel iets genuanceerder gemogen: “(…) de arts-auteur met een voorliefde voor jonge vrouwen van eenvoudige komaf. Een groot schrijver, maar wie leest hem nog?”

RJ, 16 oktober 2015

Vanaf 15 oktober jl. is er een eigen website voor Eddy du Perron. Dit is het resultaat van samenwerking van het E. du Perron Genootschap met de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren. Edgar du Perron (1899-1940) was voorman van het Tijdschrift Forum, waaraan ook Vestdijk als redacteur verbonden is geweest. De site bevat de volledige tekst van alle zelfstandig verschenen werken van Du Perron, alle artikelen en overgeleverde brieven. De Vestdijkkring heeft de digitalisering van de briefwisseling tussen Du Perron en Vestdijk mede financieel gesteund. Er is ook veel beeldmateriaal beschikbaar.

WvW, 16 oktober 2015

Roeland van Wely heeft zijn bachelorstudie Cultuurwetenschappen aan de Open Universiteit afgerond met een opmerkelijke herlezing van Vestdijks roman De vuuraanbidders. Als gijzelaar onderhandelde Vestdijk met de Duitse bezetter over zijn vrijlating. Hierbij bracht hij in stelling dat hij voornemens was een boek te schrijven  ‘dat voor het probleem van de Duitse cultuur van groot belang zou kunnen zijn.’ Dat probleem school in het Duitse volk zelf! In De vuuraanbidders maakte Vestdijk gebruik van het rassendiscours van zijn tijd, met name van de invloedrijke theoreticus William McDougall. In The group mind bespreekt McDougall de psyche van naties in termen van ras. Vestdijk brengt in zijn roman naar voren dat het Duitse ras afstamde van huursoldaten uit heel Europa. Het was dan ook geenszins ‘raszuiver’, maar ‘rasonzuiver’ en zeker niet superieur. Het Duitse ras lijkt in Vestdijks roman instabiel.

De Vestdijkkroniek zal volgend jaar uitvoeriger ingaan op de afstudeerscriptie die verscheen onder de lange titel: De proloog tot nazi-Duitsland in De vuuraanbidders; Het anti-Duitse rassendiscours van William McDougall en Simon Vestdijk nader bekeken.

WvW, 13 oktober 2015

In Nieuwsbrief 618 beschrijft antiquariaat Fokas Holthuis een aardige brief (18-12-1961) van Nol Gregoor aan De Gids. Hierin doet hij mededelingen over huiskamergesprekken met zijn buurman Vestdijk: ‘Voordat de Avro eigen opnamen maakte, had ik een reeks gesprekken met Vestdijk over zijn werkmethoden etc. op mijn bandrecorder vastgelegd, die aanmerkelijk intensiever waren, dan voor een radio-interview wenselijk mocht worden geacht’. Gregoor zou graag voor De Gids deze gesprekken tot een bijdrage in een reeks schrijversinterviews omvormen. Leden van de Vestdijkkring weten waarover Gregoor het heeft, want de gesprekken zijn door de Vestdijkkring in eigen beheer als cadeau uitgegeven.

Voorts vraagt Gregoor om respijt wat toegezegde boekbesprekingen betreft: ‘Ik smeek om genade! […] Er komt steeds iets tussen waar ik echt niet onderuit kan, en dan zijn er nog eigen voorkeuren die dwingend kunnen zijn; zo fascineert mij nu de ontwikkeling van Vestdijks vroegste poëzie, waarvan ik de manuscripten bezit. Honderden!!’

WvW, 1 oktober 2015