Vestdijkkring

Eind november verscheen de nieuwste aflevering van het in 1997 gestarte project van de geschiedenis van de Nederlandse literatuur. Initiatiefnemer is de Taalunie. Het deel Bloed en rozen bestrijkt de periode 1900 -1945 en is geschreven door Jacqueline Bel, hoofddocente Moderne Letterkunde aan de Vrije Universiteit. Op 28 november was zij te gast in het programma De Taalstaat, waarin zij achtereenvolgens een aantal fraaie fragmenten voorlas van Couperus, Van de Woestijne, en Ter Braak. Presentator Frits Spits vroeg haar of schrijvers van na de oorlog door schrijvers van voor de oorlog waren beïnvloed. Bel dacht van wel en verwees naar de overeenkomstige somberheid tussen de hoofdpersoon in De avonden van Gerard Reve en Johan Roodenhuis, de hoofdpersoon in Vestdijks Else Böhler. Hoe zouden de beide auteurs, die later als kemphanen waren, dit hebben hebben gevonden?

WvW, 30 november 2015

Arjen Fortuin promoveerde op een biografie over Geert van Oorschot.  Aanleiding om hem uit te nodigen in DWDD, waarin Matthijs van Nieuwkerk zijn best deed Van Oorschot te framen als de ‘bullebak’ voor wie iedereen ‘sidderde’ en die altijd zijn zin kreeg. Dat laatste blijkt niet uit het lemma over Vestdijk in het proefschrift van Fortuin (p’s 209-211). In 1951 speelden er drie zaken. Reve werd door minister Cals een reisbeurs naar Engeland onthouden, omdat de minister geen waardering kon opbrengen voor al te openhartige schrijfsels van de jonge auteur. In hetzelfde jaar kreeg Vestdijk de P.C. Hooftprijs en de derde zaak betrof de wens van Van Oorschot Vestdijk in zijn fonds binnen te halen. Zijn oog was gevallen op het proefschrift van Vestdijk over het wezen van de angst. De drie zaken raakten verweven in twee triootjes: Van Oorschot-Vestdijk- Reve en Van Oorschot-Vestdijk-Van Eyk (Henriëtte). Van Oorschot startte een actie om de reis van Reve toch mogelijk te maken. Ook Vestdijk ontving een bedelbrief. Hij overwoog de zaak in eerste instantie welwillend; besprak zelfs de mogelijkheid om het prijzengeld van 2500 gulden bij de uitreiking door te sluizen naar Reve. Ook bood Vestdijk Van Oorschot aan i.p.v. zijn proefschrift zijn essaybundel Essays in duodecimo te publiceren. Toen bedacht Vestdijk zich: hij vond het doorsluizen van geld bij de prijsuitreiking toch niet zo’n goed idee. Toen dit uitlekte werd Vestdijk publiekelijk afgeschilderd als een ‘lafbek’. Vestdijk was verbolgen op Van Oorschot die hij als het lek aanzag. Op dat moment ontstond het tweede triootje: volgens Van Oorschot was het Henriëtte van Eyk – de ‘geheime’ geliefde van Vestdijk- die erover gesproken had. Vestdijk checkte dit uiteraard. Henriëtte ontkende erover gesproken te hebben. Hierop eiste Vestdijk het manuscript van zijn essaybundel terug, tenzij Van Oorschot een excuusbrief aan Henriëtte zou schrijven. Dat deed hij niet: ‘Een excuusbrief? Alleen het idee al.’ Van Oorschot stuurde het manuscript terug.

WvW, 11 november 2015