Uitgever en recensent Martin Ros is op 8 december aan de gevolgen van corona overleden in zijn verpleeghuis te Amersfoort. Hij had twee passies: boeken en wielrennen. Boeken verzamelde hij en besprak hij op onnavolgbare wijze. Legendarisch waren zijn boekbesprekingen op de zaterdagmorgen voor de Tros Nieuwsshow, waar men moeite had hem af te stoppen. Naar verluidt bestaat zijn bibliotheek uit rond de 60.000 boeken. Over wielrennen schreef hij zelf boeken.
Het koppel Martin Ros en Theo Sontrop voerden vanaf 1972 jaren achtereen de uitgeverij De Arbeiderspers aan. Martin stond aan de wieg van de nog altijd gezaghebbende, autobiografische Privé Domeinreeks. Ook voor de Vestdijkkring was Ros van veel betekenis. In zijn radiorubriek bracht hij Vestdijk wanneer hij maar kon ter sprake het liefst in superlatieven die hem in ademnood brachten. Bij de Herenpers van De Bezige Bij entameerde hij de Vestdijk Bibliotheek en voerde hier samen met Rudi van der Paardt de redactie over. Er verschenen vier titels in deze serie: Vestdijks Palet, Iets verhevens en onuitsprekelijks, De Toverbron, en Veroverde Traditie. Alle gezaghebbend over respectievelijk beeldende kunst, muziek, geschiedenis en poëtica in de werken van Vestdijk!
Persoonlijk ontmoette ik Ros in 2000 bij de uitreiking van de Anton Wachterprijs aan Marik van der Jagt. Triomfantelijk ontmaskerde Martin als jurylid voor die prijs de ware schrijver achter dat pseudoniem. Het ging om Arnon Grunberg die de prijs al eerder had gewonnen. Ros was toen al geen redactielid meer van de Vestdijkkroniek. Dat was niet zonder onderliggende tragiek: leden van de Kring voerden actie tegen hem omdat hij als redacteur betrokken was bij de ‘lastercampagne van Adriaan Venema tegen Vestdijk’ in diens boek over vermeende collaboratie van Vestdijk. Hoewel Martin Ros alle aantijgingen afwees, trok hij zich vrijwillig terug uit de redactie van de Vestdijkkroniek in 1994. Dit ging niet ten koste van zijn held Vestdijk, die hij waar hij maar kon gedreven bleef aanprijzen.
W. van Walstijn, 9 december 2020