Veel aandacht voor Mahler, dit jaar en volgend jaar. In 2010 is het honderdvijftig jaar geleden dat de Oostenrijkse componist Gustav Mahler werd geboren, en in 2011 is het honderd jaar geleden dat hij stierf. Er is geen Nederlandse schrijver die zo veel over hem heeft geschreven als Simon Vestdijk. In 1960 verscheen de studie van Simon Vestdijk Gustav Mahler, Over de structuur van zijn symfonisch oeuvre.
Onlangs heeft uitgeverij De Bezige Bij Vestdijks bundel Over Gustav Mahler heruitgegeven (ISBN: 978 90 234 6294 1, paperback 256 blz., prijs € 19,90). De essays worden voorafgegaan door ‘Het hemelse leven’, een lang, afwisselend verhalend en lyrisch gedicht van Ramsey Nasr over de vierde symfonie van Gustav Mahler. Van de website van de BB:
Het Concertgebouw zal in deze twee jaar alle symfonieën van Mahler ten gehore brengen, inclusief de onvoltooide tiende, onder leiding van onder anderen Mariss Jansons, Pierre Boulez en Bernard Haitink. Vooral Haitink is in zijn visie op Mahler, een van zijn lievelingscomponisten, zeer beïnvloed door Simon Vestdijk, die als uitmuntend muziekkenner over alle muziek van Mahler indringende essays heeft geschreven, vooral over diens symfonieën. In Over Gustav Mahler zijn alle essays van Simon Vestdijk over deze grote en nog altijd controversiële componist bijeengebracht.
Vestdijk heeft ook in zijn romans uitgebreid aandacht voor Mahler, zijn lievelingscomponist. Belangstellenden kunnen hiervoor ondermeer terecht in De beker van de min. Hierin beschrijft Vestdijk de ervaringen van de student Anton Wachter als deze symfonieën van Mahler hoort in het Concertgebouw.
Zonder meer intrigerend is het negende hoofdstuk in De kellner en de levenden. Het handelt over ‘Het verboden lied’. Het gaat hier om Mahlers Kindertotenlieder. Tandarts Van Schaerbeek hoort deze liederen vertolkt door een schim van zijn vrouw en brengt hem tot het schuldige inzicht dat hij zijn vrouw een muzikale carrière heeft gedwarsboomd evenals haar verlangen naar een kind. Het is een allusie op het huwelijkse leven van Gustav en Alma Mahler.
WvW, april 2010
Tevens wil ik attenderen op de waarderende bespreking van Vestdijks heruitgegeven essays over Mahler in de boekenbijlage van vrijdag 2 juli in NRC-Handelsblad door Peter de Bruijn onder de titel: De zon waar het muziekleven om draait; de wonderbaarlijke opkomst van de Mahler-waardering verklaard. De Bruijn:
‘Vestdijk graaft diep, schrijft levendig en is trefzeker in zijn oordeel.’
WvW, 3 juli 2010