In biografenland doet zich een nieuwe trend voor: de voorpublicatie. Zo bracht Robbert Ammerlaan een rijk geïllustreerd werk uit, waarin hij ‘geen biografie, geen literaire studie, geen poging [doet] om een groot en complex schrijverschap te analyseren’. Ammerlaan mag als biograaf van Harry Mulisch grasduinen in zijn huis aan de Amsterdamse Leidsekade. In het ‘literair laboratorium’ bevindt zich alles nog op dezelfde plek zoals Mulisch het achterliet. Ook zijn aantekenboekjes. Vanuit Zijn eigen land beziet Mulisch de wereld om zich heen en legt dat vast in aantekeningen. Zo ook over Vestdijk. In de publicatie zijn zeven waarnemingen over Vestdijk opgenomen. Een compilatie:
- 1956 – ‘Grote schrijvers en toch lelijk oeuvre (Vestdijk) (Meesterwerken niettemin)’ (p. 127)
- Of er een verband is tussen hoeveelheid titels en voorkeur is ‘twijfelachtig, maar er staat veel Vestdijk, weinig Hermans en Reve’ (p. 299)
- Mulisch bewondert Vestdijk ‘lange tijd’, vond zijn essays ‘onovertroffen’, evenals De schandalen en De kellner en de levenden; noemt De redding van Fré Bolderhey ‘onbetaalbaar’. (p. 300).
- 1987 – Lijstje met de beste romans sinds 1945: op 1 staat De redding van Fré Bolderhey, voor Reve op 2 met De avonden en Hermans op 3 met De tranen der acacia’s (p. 318)
- 1986 – ‘Een oeuvre mag niet te groot zijn (Vestdijk, Claus, Voltaire) enz.). Reden: ‘dan begint men er niet meer aan’. (p. 319)
- 1999 – Mulisch vindt dat al zijn boeken verschillend zijn, maar toch een geheel vormen. Anders dan bij Vestdijk bij wie al zijn boeken op elkaar lijken, maar geen eenheid vormen. (p.324)
- Op 27-01-2001 noteert hij een curieuze gebeurtenis. Hij herleest De redding van Fré Bolderhey en vindt het nog altijd ‘een meesterwerk’. Hij herinnert zich hoe hij in 1970 als Vestdijk ernstig ziek is en al ‘op zijn sterfbed’ ligt, werd gebeld door Mieke Vestdijk voor een dringende mededeling. Mulisch gaat spoorslags naar Doorn en krijgt te horen dat Vestdijk hem ‘als zijn opvolger’ beschouwt; ‘niet Hermans of Van het Reve’. (p.326).
WvW, 10 november 2016 (correctie 14-11-2016)