Vestdijk en de vriendschap

Het thema van de boekenweek 2012 zou Vestdijk wel bevallen. Niet alleen spelen vriendschappen en ongemakken in zijn gedichten, romans en verhalen een belangrijke rol, ook schreef hij over zijn eigen vrienden in Gestalten tegenover mij. In de aanloop naar de boekenweek komen beide invalshoeken aan bod.

In de boekenweekbijlage van de Volkrant van 10 maart besteedt Erik van den Berg aandacht aan de vriendschap tussen Pijper en Vestdijk. Een vriendschap die ‘geen sinecure’ was. Zo omschreef Vestdijk zijn vriend vanwege zijn scherpe pen als ‘een sijfelende slang’, maar hij noemde hem ook ‘een dierbare trawant’. Over de betekenis van Mahler werden zij het lang niet eens; deze bleef ‘een machtige bron van onenigheid’, schreef Vestdijk in Gestalten tegenover mij.

Arjen Fortuin geeft in de NRC van 10 maart zijn beschouwing over het boekenweekthema. Het is zo breed dat het eigenlijk geen thema meer is. Hij vindt een strenge keuze uit vriendenromans nodig. Vestdijk valt bij Fortuin binnen zijn keuze, omdat ‘bij vriendschap de constante dreiging hoort van het verlies van die vriendschap’. Dit aspect van ‘trouw, zonder verbondenheid’ is door Vestdijk behandeld in Surrogaten voor Murk Tuinstra.

Ruim aandacht voor de boekenweek is er ook Trouw van 10 maart. De aandacht valt hier geheel op de ongemakken van vriendschap, beter nog op ‘literaire vetes’. Maar liefst tien van zulke langdurige vetes worden samengevat, te beginnen bij de vete tussen Bilderdijk en Siegenbeek nadat de laatste tot hoogleraar Nederlandse taal aan de universiteit van Leiden was benoemd, tot aan de botsing tussen Grunberg en A. F. Th van der Heijden in 2007 toen Grunberg kritiek leverde op de schrijverskwaliteiten van A.F.Th.
In een apart essay plaatst Jaap Goedegebuure literaire vetes in een historisch perspectief. ‘Kinnesinne hoort bij het literaire leven zoals klieren bij de puberteit’. Hij noemt dit ‘een typische vorm van baltsgedrag’ waarin mannen zich doorgaans harder weren dan vrouwen. De conclusie is, dat ‘nodeloos kwetsen een mediarage van de laatste jaren lijkt. Maar Nederlandse schrijvers gaven het voorbeeld’.

WvW, 12 maart 2012

Kalender: Actueel

april 2024
M D W D V Z Z
« mrt    
1234567
891011121314
15161718192021
22232425262728
2930  

Categorieën