God, Vestdijk & de oorlog

img0430

In een nieuwe blog-aflevering (16/03) over Vestdijk komt Huub Mous opnieuw te spreken over Vestdijks visie op religie. Het is hem met name te doen om zijn zienswijze zoals verwoord in De toekomst der religie, waarin hij o.a. concludeert: ‘Dit neemt niet weg, dat er in het wezen van deze – en van iedere – metaphysisch projecteerende religie iets schuilen moet, dat het anti-religieuze, zeggen wij maar gerust: het duivelsche element niet alleen bestrijdt, maar tevens begunstigt;’  Het maakte bij eerste lezing al ‘een verpletterende indruk’ op Mous, die zich afvroeg  ‘ Is er een vorm van religie mogelijk zonder een hang naar ‘georganiseerd collectief geweld’? Zonder oorlog?

Vestdijk visie op religie is nog altijd actueel. Volgens Mous moet Vestdijks belangstelling voor religie ergens in de jaren dertig ontstaan en kan ze niet los worden gezien van het opkomend nationaalsocialisme. Een eerste teken hiervan is in Schrijvers getuigen tegen oorlog en militarisme met  het gedicht De ballade van het oorlogspaard. Hij moet geworsteld hebben met de vraag ‘Waarom heeft het christendom geen weerstand kunnen bieden tegen de waanzin van Hitler?’

WvW, 30 maart 2016

Opgedoken manuscript

In het voorjaar dook bij antiquariaat Hinderickx & Winderickx een manuscript op van het gedicht ‘Voorbijgang’ van Vestdijk aan Joukje Appeldoorn.
Joukje Appeldoorn, eveneens medisch student, stond model voor Anna Heldering in De laatste kans en eerder voor Annie Verdenius in Heden ik, morgen gij. Al gauw meldde zich een koper voor dit nagelaten gedicht, gedateerd  “S.V. 1-12-’23”. Zowel Visser als Hazeu maken melding van dit gedicht. Hans Visser vermeld in een voetnoot (p. 566): “Het gedicht ‘Voorbijgang’ voor J.A. (de opdracht is later doorgehaald) bevindt zich in handschrift in het archief van Nol Gregoor met als datering ‘S.V. 12-12-’23′” . Visser voegt er nog aan toe: ‘Het werd opgenomen in de Nagelaten Gedichten (p.25) in gewijzigde vorm onder de titel. “Lied”‘. Wat valt op? Dat de datering die Hans Visser geeft niet overeenkomt met de datering op het manuscript van H&W. En er zijn nog  andere tekstuele verschillen. Direct al in de eerste versregel is er een verschil: ‘Mijn oog zocht je droomende oogen'(Nagelaten gedichten) en ‘Ik dompelde me in je droomende oogen.’ (versie 1-12-’23). In de tweede strofe eerste regel doet zich ook een afwijkende variant voor: ‘Moedeloos moest ik je heen zien zwerven’ (Nagelaten gedichten), naast ‘Moedeloos moest ik je heen zien sterven’ (versie 1-12-’23)
Waarschijnlijk is dat de versie van 1-12-’23 een vroegere versie is dan het manuscript dat in het bezit was van Nol Gregoor met 12-12-’23 als datum.
WvW, 26 maart 2016

‘Het kan ook anders’

wolkersblom
Weduwen en biografen rollen nog al eens vechtend over straat met de biograaf van hun overleden man. Maar ‘het kan ook anders’, zegt Wolkers’ biograaf Onno Blom in zijn wekelijkse column in de Volkskrant op 23 maart. Het is dan precies 45 jaar geleden dat Simon Vestdijk stierf, maar daaraan refereert Blom niet; wel aan Mieke Vestdijk die op die dag dus weduwe werd en door wie ‘de zwarte naam van schrijversweduwen hier te lande inktzwart is geworden’.  Blom herinnert zich de uitspraak van Jeroen Brouwers die Mieke een ‘weduwetrut met een dienstbodencomplex’ vond. Zij ging met de eerste biograaf Hans Visser vechtend over straat. De eerlijkheid gebied te vermelden dat Wim Hazeu, Vestdijks tweede biograaf, wel Mieke’s ‘onvoorwaardelijke steun’ heeft gekregen. Maar de toon is gezet en bruikbaar om het contrast met Karina, de weduwe van Jan Wolkers uit te laten komen: ‘Zonder haar zou mijn biografie van Wolkers minder rijk zijn. En mijn werk minder vrolijk.’ Zou Karina dan ook behept kunnen zijn met een ‘dienstbodencomplex? Het antwoord daarop komt niet van Blom, maar van Wolkers zelf!
WvW, 23 maart 2016

45ste sterfdag van S. Vestdijk

vestdijk-lm

Dick Welsink van het Letterkundig Museum maakte ons er op attent dat het vandaag de 45ste sterfdag van Simon Vestdijk is.

HT, 23 maart 2016

 

Speeldata muziektheater De koperen tuin

flyer-de-koperen-tuin-1
Na de succesvolle première van zijn voorstelling De koperen tuin op 6 maart in Amsterdam sprak Cornald Maas met Christiaan Kuyvenhoven over zijn theaterproductie. Het gesprek is te zien op 24 maart in het  tv-programma Volle zalen, NPO 2. Kuyvenhoven gaat nu op tournee met zijn bewerking van De koperen tuin, waarin vertelling wordt afgewisseld door pianomuziek van Bizet, Chopin, Beethoven en Horowitz. Belangstellenden kunnen op www.dekoperentuin.com zien waar en wanneer hij optreedt. De eerstvolgende is uitvoering op 20 maart in het gemeentehuis van Bloemendaal, georganiseerd door Stichting Muzenforum.
WvW, 15 maart 2016

Kalender: Actueel

maart 2016
M D W D V Z Z
« feb   apr »
 123456
78910111213
14151617181920
21222324252627
28293031  

Categorieën