Vestdijkkring

Tijdens hun gevangenschap in 1942 ontwikkelde zich een hechte band tussen Vestdijk en ds. Henkels. Op zijn verjaardag kreeg Vestdijk het gedicht ‘Ballade voor een gevangen dichter’ van Henkels cadeau. Op 27 november gaf Vestdijk Henkels een gedicht omdat zijn zoontje twee jaar werd: ‘De terugkomst’. Het belandde een jaar later clandestien in de Blauwe Schuit.

WvW, 2 mei 2019

DE TERUGKOMST

Bij de verjaardag van Herbertje
Je Vader rijmde alreeds op je naam
En liet je zwerven tusschen speelgoeddieren.
Vandaag zwerven je blikken door het raam,
Waar de vergeelde herfst staat te tuinieren.

Dan denk je aan je vader die hiér staat
Te wieden aan het onkruid van de ziel,
Te enten op het grijze gijz’laarskwaad
De vreugde van een tijdelijk asyl.

Zéer tijdelijk, want eens komt hij terug
En vindt bij and’re vreugde troost en baat…
Maar dáarom is je blik vandaag zo stug:
Omdat de tijd zich niet versnellen laat.

Al een paar jaar brengt De Volkskrant, onregelmatig, afleveringen van een serie artikelen onder de kop Een geschiedenis van de Nederlandse popcultuur in 100 voorwerpen. In de editie van 12 april jl.  stond aflevering 76, paginagroot, gewijd aan het verdedigingsrapport van Blue Movie (1971). De kop luidde: Pikant protest.
De film Blue Movie van regisseurs Pim de la Parra en Wim Verstappen was een sensatie voor het toenmalige bioscooppubliek, omdat er een flinke dosis seks te zien was. In die tijd bestond nog de filmkeuring, die de film aanvankelijk had willen tegenhouden. Verstappen ging tegen die beslissing in beroep en schreef een verweerschrift, zeventien dicht betikte A4’tjes, waarin hij verzocht om herkeuring. Voor de “bewijsvoering” gebruikte hij De toekomst der religie. Vestdijks voorspelling dat traditionele, metafysisch gerichte godsdiensten zullen verdwijnen, parafraseert Verstappen op zijn eigen wijze: ‘Nu astronauten en satellieten over onze hoofden draaien, heeft het idee dat God daarboven zit zijn simpele charme verloren’. Het verweerschrift was van belang omdat het de aanzet gaf tot de afschaffing van de censurerende filmkeuring. Dat Nederland nu nog slechts een Kijkwijzer heeft, danken wij aan Wim Verstappen, zijn verweerschrift en ook een beetje aan Vestdijk.

FH, 12 april 2019

Wekelijks schrijft Hein Klemann, hoogleraar economische geschiedenis aan de Erasmus Universiteit, onder de titel Uit de tijd een stuk over de geschiedenis van Haarlem en omgeving.
In zijn bijdrage van 19 maart 2019 vertelt hij hoe op 9 juni 1830 een bierbrouwersknecht een peutertje aantreft, op de hoek van de Oostvest en de Dijkstraat in Haarlem. Hij beschrijft hoe Simon Vestdijk in de Schagchelstraat 31 een “sportschool”startte, nadat in 1857 de nieuwe onderwijswet voorschreef dat in het uitgebreid lager onderwijs (ULO) gymnastiek moest worden gegeven. Thorbecke zelf had het idee hiervoor ontleend aan de opvattingen van een bekende Duitse gympedagoog, Carl Euler.  Deze Euler werkte een tijdje als gymdocent aan de bekende Rijkskweekschool in Haarlem. Ook opa Vestdijk was daar docent. Als Euler de grondlegger is van het gymnastiekonderwijs is in Nederland, dan is, naar Klemann´s idee,  Vestdijk degene die een systematisch curriculum ontwierp (dat hij vastlegde in een boek van 300 pagina’s). Hij zette zelfs een vakvereniging voor gymdocenten op.

FH, 19 maart 2019

De roman Het vijfde zegel heeft zeker bijgedragen aan de internationale bekendheid van Vestdijk. In het overzicht dat Hazeu in zijn biografie opneemt van de vertalingen van Vestdijks werk scoort deze roman goed met vertalingen in 12 talen. Een van de talen waarin de roman is vertaald dateert uit 1940 in het Tsjechisch. Nu blijkt dat er in 1990 ook gewerkt is aan een Slowaakse verfilming van de roman. Peter van Schijndel plaatste in onze Beeldbank een afbeelding van Piata pečat, het scenario van Martin Kákoš voor de verfilming van ‘Het vijfde zegel’. Het moet gaan om een TV-film uit 1990, maar wie kent die film? Het zou de populariteit van Vestdijks roman opnieuw verhogen. In Kroniek #132 meldde Flip Hammann dat Het vijfde zegel ook een bron van inspiratie vormde voor een opera uit 2010 van Eric Vaarzon Morel. Niet slecht voor de roman die Vestdijk zelf niet meer wilde herlezen.

WvW, 12 maart 2019 (correctie 13 maart 2019)