Vestdijkkring

Wekelijks schrijft Hein Klemann, hoogleraar economische geschiedenis aan de Erasmus Universiteit, onder de titel Uit de tijd een stuk over de geschiedenis van Haarlem en omgeving.
In zijn bijdrage van 19 maart 2019 vertelt hij hoe op 9 juni 1830 een bierbrouwersknecht een peutertje aantreft, op de hoek van de Oostvest en de Dijkstraat in Haarlem. Hij beschrijft hoe Simon Vestdijk in de Schagchelstraat 31 een “sportschool”startte, nadat in 1857 de nieuwe onderwijswet voorschreef dat in het uitgebreid lager onderwijs (ULO) gymnastiek moest worden gegeven. Thorbecke zelf had het idee hiervoor ontleend aan de opvattingen van een bekende Duitse gympedagoog, Carl Euler.  Deze Euler werkte een tijdje als gymdocent aan de bekende Rijkskweekschool in Haarlem. Ook opa Vestdijk was daar docent. Als Euler de grondlegger is van het gymnastiekonderwijs is in Nederland, dan is, naar Klemann´s idee,  Vestdijk degene die een systematisch curriculum ontwierp (dat hij vastlegde in een boek van 300 pagina’s). Hij zette zelfs een vakvereniging voor gymdocenten op.

FH, 19 maart 2019

De roman Het vijfde zegel heeft zeker bijgedragen aan de internationale bekendheid van Vestdijk. In het overzicht dat Hazeu in zijn biografie opneemt van de vertalingen van Vestdijks werk scoort deze roman goed met vertalingen in 12 talen. Een van de talen waarin de roman is vertaald dateert uit 1940 in het Tsjechisch. Nu blijkt dat er in 1990 ook gewerkt is aan een Slowaakse verfilming van de roman. Peter van Schijndel plaatste in onze Beeldbank een afbeelding van Piata pečat, het scenario van Martin Kákoš voor de verfilming van ‘Het vijfde zegel’. Het moet gaan om een TV-film uit 1990, maar wie kent die film? Het zou de populariteit van Vestdijks roman opnieuw verhogen. In Kroniek #132 meldde Flip Hammann dat Het vijfde zegel ook een bron van inspiratie vormde voor een opera uit 2010 van Eric Vaarzon Morel. Niet slecht voor de roman die Vestdijk zelf niet meer wilde herlezen.

WvW, 12 maart 2019 (correctie 13 maart 2019)

Jeroen Dera heeft onderzoek gedaan naar de inhoud en waardering van literatuurlijsten voor het schoolvak Nederlands op havo en vwo. De praktijk van de leeslijst is verschenen bij de Stichting Lezen, 2019. 1616 examenkandidaten havo en vwo leverden 15.743 gecodeerde titels op.

Boeken geschreven door vrouwen scoren iets hoger dan boeken geschreven door mannelijke auteurs. Hetzelfde geldt voor niet-westerse auteurs op westerse auteurs. Recente literatuur scoort hoger dan oudere literatuur. Jongeren waarderen jeugdboeken en thrillers hoger dan romans, poëzie en toneel. Opmerkelijk is dat de meest gelezen boeken niet de meest gewaardeerde boeken zijn. Voorbeelden zijn: Kaas van Willem Elschot en Karel ende Elegast. Ook de meest gelezen auteurs Mulisch, Krabbé en Hermans scoren niet heel hoog in de waardering van havo- en vwo-leerlingen. Teksten van voor 1880 scoren relatief lager in waardering. De scholieren beoordeelden hun leeslijst gemiddeld met een 6,7. Een voldoende, maar toch beveelt Dera aan meer te investeren in het leesplezier.

Vestdijk komt in het jaar 2017-2018 met 12 titels voor, maar het aantal vermeldingen per titel is relatief laag, in totaal 34 keer:

• 1 keer voor De beker van de min, De kellner en de levenden, De nadagen van Pilatus, De verminkte Apollo, Het proces van meester Eckhart, Meneer Visser’s hellevaart, Op afbetaling, Pastorale 1943,
• 2 vermeldingen voor De filosoof en de sluipmoordenaar,
• 3 vermeldingen voor De koperen tuin,
• 8 vermeldingen voor Ivoren Wachters,
• 13 vermeldingen voor Terug tot Ina Damman.

WvW, 27 februari 2019

Bij Gooibergpers Bussum verscheen onlangs een nieuwe collectie opstellen (120 pp.) van Rudi van der Paardt: Op zoek naar de kernen. Aan de orde komen werken van auteurs als Louis Couperus, Truus en Ida Gerhardt, Willem Brakman en Doeschka Meijsing. Het uitvoerigste opstel (23 pp.) is gewijd aan Vestdijks autobiografische roman Een huisbewaarder. Van der Paardt is vestdijkspecialist aan wie het wel is toevertrouwd te laten zien hoe ingenieus deze roman uit 1967 in elkaar steekt. Voor het eerst wordt gebruik gemaakt van Vestdijks gedichten uit de periode waarin de roman is gesitueerd (1932). Het boekje kost 13.99 euro (excl. porto) en is verkrijgbaar bij de auteur (J. van Ruysdaellaan 3, 2343 EN Oegstgeest) of bij de uitgever.

WvW, 19 februari 2019