In zijn in oktober 2019 verschenen ‘familieroman’ Vaderliefde vertelt P.F. Thomése over zijn oma Oela. Bertha de Bruin was als zangeres opgeleid aan de Toonkunst-Muziekschool in Utrecht, de voorloper van het tegenwoordige conservatorium. Directeur in haar tijd was de componist Johan Wagenaar. De stem van Bertha, oma Oela, heeft op de kleine Frans Thomése diepe indruk gemaakt. Bertha schreef ook gedichten. Daarmee raakte ze het hart van een jonge, geniale mede-student: Willem Pijper. Nu weten we dat het hart van Pijper snel in brand vloog. ‘Haremhouder’, zo typeerde de dichter Marsman hem, die hem kende uit Zeist. Vestdijk haalt in Gestalten tegenover mij herinneringen aan Pijper op en vertelt met betrekking tot het ‘sexueel pluralisme’ van Pijper: ‘In zijn meest prille jeugd had hij dromen gehad, waarin vrouwen en ook andere wezens houriachtig dooreenkrioelden…’ Thomése gaat verder: ‘Zag hij (Pijper, F.H.) Bertha al op arabeske wijze meekronkelen tussen de houri’s en “andere wezens”, gelijk in de koortsachtige visioenen die hij als hete jongen in zijn omwoelde ziekbed had gehad? Ik sluit het niet uit. Of was hij in de ban van haar zilverglanzende, kristaltinkelende stem? Over hun verbintenis of verbondenheid is niets bekend’. Wel heeft Pijper Nachtliedje in Es-groot, het derde van zijn Vier liederen, aan haar opgedragen. Berthe trouwde op haar 23e met Cornelis Thomése, tweede luitenant bij de genie. Houri’s zijn wonderschone vrouwelijke wezens in de islamitische mythologie, te vergelijken met Griekse nymfen. Behalve bij Vestdijk -en nu bij Thomése- kan ik me niet herinneren het woord elders te zijn tegengekomen.
FH, 29 januari 2020