Vestdijkkring

Per 1 maart verhuist chef boeken NRC Pieter Steinz naar het Nederlands Letterenfonds. In de boekenbijlage van 27 januari maakt hij bij wijze van afscheid van zijn krant waarvoor hij 22 jaren ‘literatuurcorrespondent’ was, een balans op van de wereldliteratuur. Deze balans slaat hij neer in ‘een stamboom van de westerse literatuur’. Ook Vestdijk figureert in dit overzicht, maar helaas toont Pieter Steinz hiermee aan een beperkt kenner te zijn van het werk van Vestdijk. In zijn stamboom wil Steinz tonen welk ‘verband er tussen werken in verschillende werken en tijden’ bestaan. Het is teleurstellend dat Steinz bij zo veel beschikbare Vestdijkstudie op dit terrrein niet verder komt dan Vestdijk op de lijn te plaatsen van Shakespeare-Joyce. De chef-redacteur die volgens eigen zeggen van de verbanden in de literatuur zijn handelsmerk heeft gemaakt, laat helaas na in zijn stamboom voor de hand liggende lijnen te trekken van Vestdijk naar de Bijbel, Dostojewski, Proust, en Kafka. ‘Bronnen’ die wel in zijn stamboom voorkomen.

WvW, 29 januari 2012

Op 17 januari 1962, vijftig jaar geleden, overleed Gerrit Achterberg. Ondanks zijn moeilijk leven noemde Vestdijk hem ‘het zondagskind in onze letteren’. Over en weer hadden Achterberg en Vestdijk veel achting voor elkaar. Hun beider biograaf Wim Hazeu brengt dat ook nadrukkelijk naar voren in zijn  biografieën over beide literatoren. ‘Zou de mogelijkheid bestaan U eens te ontmoeten?, vroeg Achterberg aan Vestdijk op 7 oktober 1943 in een brief. Zij hebben elkaar verschillende keren ontmoet.
Op 11 februari 1946 verscheen in Het Parool  het essay van Vestdijk: ‘Dichtkunst als magie’. Hierin uitte Vestdijk zijn mening over de dichtkunst van Achterberg. Hij schreef dat ‘(…) geen dichter zozeer bij machte [is] ons te doen verstaan wat “magisch” in verband met poëzie te beteekenen kan hebben als G. Achterberg’. Hij beschikte volgens Vestdijk over ’toverformules’, om ‘het verdriet om de gestorven geliefde’ te kunnen ‘bezweren’.

WvW, 17 januari 2012

Poëzie is dood, wanneer zij niet meer gelezen of opnieuw uitgegeven wordt.
In 2010 bracht uitgeverij Van Oorschot een exquise bloemlezing uit van Vestdijks poëzie: Een snik tot glimlach omgelogen, bezorgd door Tom van Deel. Deze bevat een fraaie keus uit Vestdijks latere werk, ‘vol van vanitas.’ Dit schrijft Frank Flippo. Hij waardeert de keuze van Van Deel omdat het ‘het karakteristieke van Vestdijks poëzie weet te onthullen.’ Flippo, die publiceert onder de naam ‘Zilvervis’ somt op: een samengaan van beeld en bespiegelingen klassieke rust en helderheid, soepel maar diepzinnig en zeer verfijnd en geraffineerd opgebouwd.’ Vestdijk beheerste de regel ‘”benoem niet, maar laat zien”, tot in de puntjes.’

Naar blog zilvervis.net

WvW, 11 januari 2012

In het “ extra dikke winternummer” van Vrij Nederland van 17 december 2011, schrijft Jeroen Vullings over de beste boeken uit 2011 onder de kop ‘De giftige wortels’. Zijn conclusie luidt: ‘Grote namen rouwden in 2011, maar wie scherper kijkt ziet dat dit het jaar was van de historische roman’. Er verschenen veel historische romans. Hoogtepunt vormde voor Vullings Het bloed in onze aderen, over het Spanje aan het begin van de vorige eeuw, van Miquel Bulnes. Het artikel is door Siegfried Woldhek geïllustreerd met opnieuw een portrettekening waarop ook Vestdijk prijkt.

Dit als eerbetoon van Vullings aan Vestdijk waaraan volgens de literair criticus vele auteurs van historische romans schatplichtig zijn. Hij heeft met zijn De betovering van het verleden uit Essays in duodecimo (1952) een eisenpakket voor de historische roman opgemaakt. Voor Vullings is Vestdijk nog altijd ‘de peetvader van de (moderne) historische roman in ons taalgebied, en mijn immer standvastig literair ijkpunt’. Vullings meent dat de roman van Bulnes het meest aan Vestdijks eisen voor de historische roman voldoet.

WvW, 28 december 2011

Met bijna 2000 pagina’s mag de literaire nalatenschap van Willem Pijper omvangrijk heten. Zijn vriend Vestdijk had er veel waardering voor en schaarde hem in zijn Gestalten tegenover mij daarom onder ‘de letterkundigen’. Pijper beschikte over een scherpe pen, wat hem ook vijanden bezorgde. Zijn polemiek met Jan van Gilse, componist en dirigent van het Utrechts Stedelijk Orkest, groeide uit tot ‘de Utrechtse muziekoorlog’.
Pijper en Vestdijk wisselden talloze brieven met elkaar over het libretto van de opera Merlijn.

Willem Pijper: Het papieren gevaar. Verzamelde geschriften (1917-1947). Bezorgd door Arthur van Dijk.

WvW, 24 december 2011