Vestdijkkring

23 maart 2011 is het 40 jaar geleden dat de schrijver Simon Vestdijk overleed. Vestdijk, geboren in 1898, debuteerde als romanschrijver pas laat: in 1934 publiceerde hij de roman Terug tot Ina Damman. Zijn roem nam snel toe en na de oorlog werd hij de belangrijkste schrijver van de Nederlandse literatuur van dat moment. Na zijn dood in 1971 verbleekte zijn ster snel, misschien omdat de “grote drie”, Hermans, Reve en Mulisch kwalitatief met hem concurreerden. Thans staan de boeken van Vestdijk in de kelders van bibliotheken. Dat is niet terecht, vindt Neerlandicus Flip Hammann en hij hoopt dat in een voordracht duidelijk te maken. Hij zal leven en werk van Vestdijk bespreken aan de hand van citaten en afbeeldingen. Na de pauze draagt acteur Hans Dagelet uit het werk van Vestdijk voor.

Locatie: Het Oude Slot, Heemstede
Voor meer info zie: www.podiumoudeslot.nl

Dit jaar is het levensverhaal, zeg maar de biografie het thema van de boekenweek. Vestdijk schreef tal van historische romans en novellen, waarin historische personages tot hoofdpersoon van de roman of het verhaal genomen werden. El Greco, Pilatus, Voltaire en Lodewijk XV zijn hier voorbeelden van, maar aan een biografie, noch aan een vie romancié heeft Vestdijk zich niet gewaagd. Hoewel men Het vijfde zegel  

Het is misschien erg gewaagd te stellen dat Vestdijk toch op enigerlei vorm zich aan het biografische levensverhaal heeft ‘bezondigd’. Gaat men hierin mee, dan is waarschijnlijk te concluderen dat Vestdijk de kortste ‘biografie’ geschreven heeft die er is! Hiervoor leze men het gedicht Acrostichon dat is opgenomen in Rembrandt en de Engelen; twaalf gedichten en een acrostichon (1956). Hierin vat Vestdijk het leven van Rembrandt op een cryptische wijze samen…

  WvW, 12 maart 2011

Marjoleine de Vos schrijft in haar column (NRC, 18 februari 2011) over trouw zijn aan verdriet. Over verdriet heenkomen kan aanvoelen als ontrouw. In dit verband herinnert zij haar lezers aan Brakman en aan Vestdijk. Brakman schreef ooit in Het zwart uit de mond van Madame Bovary over de man die op enig moment werd ‘gestempeld tot de man, die ik altijd zou blijven, iemand met een niet te stillen verlangen, iemand die een verlies met grote trouw in zich omdraagt en er niet om getroost wil zijn.’
Deze zin toont gelijkenis met wat Vestdijk uitdrukt in zijn beroemde slotzin van Terug tot Ina Damman waarin Anton Wachter ‘onwankelbaar trouw blijven zou aan iets dat hij verloren had,- aan iets dat hij nooit had bezeten.’ Volgens De Vos zijn trouw en ontroostbaarheid hier vrijwel hetzelfde geworden.

WvW, 21 februari 2011

Marc van Dijk doet verslag van een debatavond op de Leidse Universiteit over de vrije wil. In de stad en aan de universiteit waar de godsdiensttwist tussen Gomarus en Arminius tot een climax uitgroeide herinnert Wilbert van Walstijn aan de historische wortels van de actuele discussie over de vrije wil. Lees De Vuuraanbidders van Vestdijk er maar op na, waarin ‘Ik bén mijn brein niet’ (Trouw, 15 februari 2011), gethematiseerd werd tot: ik ben wel/niet voorbeschikt.

WvW, 21 februari 2011

Is het feit of is het fictie? Autofictie dan wel te verstaan, want op zijn minst kun je zeggen dat Maarten ’t Hart de grenzen van het genre autobiografie bewust opzoekt. Alles is dik aangezet in deze bundeling van autofictionele stukken, waarbij kwistig gestrooid wordt met archaïserend taalgebruik. Op geestige en openhartige wijze geeft ’t Hart in Dienstreizen van een thuisblijver keer op keer blijk het niet te kunnen waarderen gestoord te worden in zijn zelf verkozen isolement. Zelfs reizen met collega-literatoren worden niet op prijs gesteld door Maarten ’t Hart. De beschrijving die hiervan gegeven wordt en de vondsten die ’t Hart doet (bijvoorbeeld: ‘peutertje Palmen’) doen echter vermoeden dat zij de lachlust ook bij de auteur zelf zo zeer opwekken, dat hij achteraf toch wel plezier heeft aan al die ‘dienstreizen’ die hij heeft gemaakt. 
Voor de Vestdijkliefhebber biedt het hoofdstuk ‘Biografie’ geen nieuws. In de Vestdijkkroniek  nr. 113 is onder een andere titel wel al de strekking verteld van het verhaal waarom Maarten ’t Hart niet de biograaf van Vestdijk is geworden. Maarten ’t Hart heeft zich toegang verschaft tot de Vestdijk-vrouwtjes Jeanne van Schaik-Willing, Henriëtte van Eijk, Saar Bessem en Mieke Vestdijk; ook gaat hij nog langs bij ‘voyeur’ Nol Gregoor, maar al deze ‘dienstreizen’ hebben hem er juist van overtuigd dat hij er niet aan moest beginnen!

Maarten ’t Hart: Dienstreizen van een thuisblijver. Prive-domein 272, 320 pagina’s 19.95 euro.

WvW, 16 februari 2011