Vestdijkkring

Haarlem moet je zien is een boekje op ansichtkaart formaat. Sak van den Boom tekende 103 schrijvershuizen in Haarlem. Iedere pentekening wordt voorzien van een korte beschrijving van het pand en een karakteristiek van desbetreffende schrijver, die hij ook nog eens in een fijn tekeningetje heeft geportretteerd. Grootvader schreef boeken over gymnastiekonderwijs. Schagchelstraat 31, het pand waar grootvader Vestdijk sportschool had, is mooi afgebeeld, Vestdijk zelf kijkt je glimlachend aan.

FH, 31 oktober 2019

Daags voor 17 oktober, de geboortedag van Simon Vestdijk, publiceert Thomas Heerma van Voss het artikel ‘Het onderbroken misdaadverhaal van Simon Vestdijk.’ Het is te lezen op de website van het Literatuurmuseum.
Van Vestdijk is zijn hoog werktempo bekend, maar de vier cahiers met het manuscript van de roman De onmogelijke moord en het essay ‘Muziek en literatuur’ tonen aan dat in 1964 Vestdijk ‘zelfs voor zijn doen haast maakte.’ Bovendien kon hij zijn aandacht verdelen over verschillende projecten. Uit het archiefonderzoek dat Heerma van Voss verrichtte, blijkt dat Vestdijk op 22 oktober aan de misdaadroman begint en deze op 13 november voltooit op pagina 305. Maar in het vierde cahier gebeurt iets opmerkelijks: de roman wordt onderbroken door het essay ‘Muziek en literatuur’. De onderbreking duurt slechts een dag, want dan is het essay af. De boodschap is: ‘trefzeker’ uitgeschreven: muziek is krachtiger dan literatuur. Hierna herneemt Vestdijk weer zijn roman.
Heerma de Vos vindt de cahiers ‘interessant omdat ze een indringende illustratie vormen van Vestdijks werktempo en zijn betrokkenheid bij verschillende onderwerpen en stijlen. Alsof hij geen seconde wilde verspillen of wachten. Alsof hij deze woorden eigenlijk al in zijn hoofd had en alleen nog in een moeiteloze beweging hoefde uit te schrijven.’ Een mooie afsluiting van een inkijkje.

WvW, 16 oktober 2019

‘Ik ben dweperig van aard. Als ik een boek goed vind dan ga ik meteen alles van die schrijver kopen, ook als ik zeker weet dat ik die boeken nooit ga lezen, want ik vind dat je het op zijn minst allemaal moet hébben. Simon Vestdijk is een schrijver van wie ik bijna alles heb gelezen. Misschien heeft het met zijn muzikaliteit te maken dat ik van zijn werk houd. Vestdijk was namelijk een heel muzikale man; hij heeft veel geschreven over Bach. Er zijn mensen die zeggen dat hij saai is, maar ik vind hem juist heel erg geestig. Kind tussen vier vrouwen is misschien wel zijn beste boek, al zijn De kellner en de levenden en Op afbetaling ook erg mooi´.

Dit zegt Paul Witteman (72) in het interview van Nick Muller met hem voor HP/De Tijd (oktober 2019). Witteman is thans presentator van het tv-programma Podium Witteman op de zondagavond. Zijn fascinatie voor Bach is er nog altijd, zo is te merken. Schrijversobsessies zijn kennelijk van kortere duur. Die duren ‘vaak een paar jaar en dan is het helemaal over’, merkt hij nog op. Nu is Tommy Wieringa in zijn gunst. Er komen nog enkele schrijvers voorbij… nou ja, hij blijft lezen en is Vestdijk toch nog niet vergeten.

WvW, 4 oktober 2019

Bij toeval ontdekte Dick Vestdijk in een dummy het handschrift voor een of verschillende verhalen of romans van zijn vader Simon Vestdijk (zie persbericht hieronder). Het dummy-exemplaar is geschonken aan de Universiteitsbibliotheek Utrecht en zal digitaal beschikbaar worden gesteld. Het lijkt te gaan om twee concepten voor Gigolo’s en voor De vaders weten het niet meer.

De vondst is interessant omdat het licht werpt op de schrijver over wie door Roland Holst opmerkte dat hij ‘sneller schreef dan God kon lezen.’ Kennelijk had Vestdijk ook zo zijn moeilijkheden bij het uitvoeren van plannen die hij toch niet ten uitvoer kon brengen. Er zijn naast de nu gevonden concepten voor verhalen of romans al andere handschriften, schema’s en fragmenten voor onvoltooide titels bekend:

• De Aeolusharp, nagelaten romanfragment, gepubliceerd (1989)
• Kluten, aantekeningen voor een roman, niet gepubliceerd
• Bruiloften der ziel, voorstudie voor roman bevat ±200 bladzijden beschreven tekst, niet gepubliceerd, en ten slotte:
• De Persconferentie, nagelaten romanfragment, annex brief aan Geert Lubberhuizen over de roman, die over zijn depressies zou gaan. Gepubliceerd (1975).

Nader onderzoek zou kunnen uitwijzen in hoeverre onvoltooid werk het gevolg is van artistieke aard dan wel van zijn depressies, of ziekten. Het is duidelijk dat dit laatste het geval is geweest bij De Persconferentie.

WvW, 2 oktober 2019

Persbericht roman-opzet Vestdijk in Dummy De Ziener 1966

(Ontvangen van Dick Vestdijk op 1 oktober 2019)

Bij het catalogiseren van boeken afkomstig van de Torenlaan te Doorn, uit de nalatenschap van Mieke en Simon Vestdijk, is onlangs een dummy-exemplaar van een paperback uitgave van De Ziener (de Bezige Bij, 1966) tevoorschijn gekomen met daarin in handschrift concepten voor een of meerdere romans.

Het geheel beslaat 56 pagina’s in handschrift. Sommige pagina’s bevatten alleen enkele steekwoorden of hoofdstuktitels, andere lijsten met personages, andere pagina’s complete uitwerkingen. Nader onderzoek is nodig om uit te maken of dit om 1 of meerdere verhaallijnen gaat. Een voorlopige transcriptie van de eerste 20 pagina’s van het niet makkelijk leesbare maar wel consistente handschrift laat zien dat het verhaal van ‘Gigolo’s’ zich afspeelt rond het vakantieoord Grootbosch waarin het nog steeds bestaande vakantiepark Het Grote Bos tussen Doorn en Driebergen te herkennen is. Er is sprake van nozems die op motoren ‘door het land scheuren’.

Het exemplaar is geschonken aan de Universiteitsbibliotheek Utrecht. Foto’s zullen beschikbaar gesteld worden via de website van de bibliotheek.

In het weekend van 28 september is in Volkskrant Magazine Paul Verhoeven uitgebreid geïnterviewd. Steffie Kouters confronteert de filmregisseur met de visie van Dolf de Vries in zijn documentaire dat bij Verhoeven de hersens het hart weleens in de weg zitten. Dat kan Verhoeven beamen: ‘Alles zit in het hoofd. Liefde ook. Die zit niet in het hart.’ En vervolgt dan: ‘Ik heb vroeger niet voor niks alle boeken van Vestdijk gelezen. Vestdijk is ook niet op gevoel, maar op hersens.’

Biograaf Wim Hazeu tekent hier desgevraagd bij aan: ‘Van Mieke weet ik dat Paul heel graag De kellner en de levenden had willen verfilmen, maar kreeg er geen producent voor warm. Geldkwestie. Met de technische mogelijkheden van nu zou het makkelijk te doen moeten zijn.’

WvW, 30 september 2019