Vestdijkkring

Columnist Rob Schouten verstaat de kunst bijzondere herinneringen te verbinden met de actualiteit. Na het ontslag van Daniele Gatti bij het Concertgebouworkest bezocht columnist Schouten het eerste concert waar de Italiaan vervangen moest worden, terwijl zijn naam nog op het toegangskaartje stond. Het werd Manfred Honeck, een Oostenrijker, die de derde symfonie van Bruckner, eveneens een Oostenrijker, dirigeerde. Dat kon niet erg fout gaan, schrijft Schouten (Trouw, 4.09). Maar in zijn geheugen zit een uitspraak van Vestdijk over die Bruckner: ‘een dorpsleukje met een gezicht van pijnbomenhout’. De uitspraak is ‘tegen zijn zin’ blijven hangen. Ook Vestdijks roman Het glinsterend pantser keert terug in zijn geheugen. Dat boek liet Schouten gedurende Bruckner III niet meer los, want de dirigent in die roman, Victor Slingeland heeft ook met ‘een #Me Too-gevalletje’ te maken.  Het maakte indruk op Schouten want ‘Het glinsterend pantser was de eerste hogere literatuur die ik las na een jeugd vol Kuifje en Biggles’.

Bruckner, zo herinnert Schouten zich tijdens de uitvoering, had zelf ook met ‘een affaire’ te maken: ‘De goede man, notoir vrijgezel, zou ooit een leerlinge met “lieve schat” hebben aangesproken. O tempora, o mores! Er is niets nieuws onder de zon.

WvW, 10 september 2018

Op zondagmiddag 14 oktober heeft de Stichting Literair Haarlem een middag over het thema literatuur en engagement en met name de vraag wat auteurs van het tijdschrift Forum ons nog te zeggen hebben. Aanleiding is de herdruk van een bekend essay van Menno ter Braak, Het nationaal socialisme als rancuneleer en het proefschrift van Annemiek Recourt over J. Greshoff. Du Perron komt aan bod en het Trio De Drie Eilanden zal muziek ten gehore brengen (voorbehoud). Verdere informatie volgt later op de site van de Vestdijkkring.

Entree: € 15,-,  leden van de Vestdijkkring € 12,50. Aanvang 14.30 uur, plaats van samenkomst het Provinciaal Archief aan de Jansstraat in Haarlem.
Men kan zich van een plaats verzekeren door te reserveren bij de Kennemer boekhandel in Haarlem, 023 5251944. De korting verkrijgt men als men het geheime wachtwoord noemt: Anton Wachter.

FH, 31 augustus 2018

Anna Enquist krijgt in de rubriek ‘Dichters en Denkers’ van De Groene Amsterdammer (5 augustus) 21 vragen voorgelegd. Zij zijn erop gericht haar literaire voorkeuren in kaart te brengen. Uit haar antwoorden blijkt die vooral uit te gaan naar de buitenlandse literatuur. Maar dan volgt de vraag: ‘Welk boek zou iedereen op zijn achttiende gelezen moeten hebben?’ Enquist denk aan ‘allerlei boeken die op de grens van de volwassenheid spelen.’ Als voorbeeld noemt ze Stephan Dedalus, ‘maar ook The Catcher in the Rye en Ivoren Wachters van Vestdijk. Lolita ook…’ Wel vraagt ze zich af of je ze op die leeftijd al zo’n ‘cynisch boek moet voeren dat hun vertelt dat het toch niets wordt met de wereld.’ Dan toch maar beelden van het Russisch boerenleven. Dat staat wat verder af en toch neem je kennis van hoe moeilijk het leven is.

WvW, 17 augustus 2018

Halbo C. Kool komt nogmaals te spreken over de Utrechtse surrealistische schrijver Hendrik Cramer in het digitale tijdschrift De Utrechtse Boekhouder ( 8/2018.2). Reden is dat hij meer zicht heeft gekregen op Cramers contacten met Greshoff en Vestdijk, beiden redacteur van Groot Nederland, waarvoor ook Cramer kopij aanlevert. Vestdijks werk bekoort Cramer zo zeer dat hij besluit hem op te zoeken in Doorn (1939) om hem zijn ´Verhalen uit Haïti´ te brengen voor publicatie in Groot Nederland. Vestdijk bereidt de roman Rumeiland voor, die hij schrijft van oktober tot december 1939, en gepubliceerd wordt in 1940. Biograaf Hans Visser meldt dat Cramer model stond voor het personage Charles Johnson. Een door Cramer aangehaalde Ierse legende zal Vestdijk na de oorlog inspireren tot De vijf roeiers. Volgens Visser heeft Vestdijk later deze roman ´aan de nagedachtenis van H. Cramer´ opgedragen. Het bezoek van Cramer inspireert Vestdijk ertoe eerst materiaal te verzamelen voor zijn Iersche nachten, geschreven februari-maart 1942, net voor zijn gijzeling en dat in 1944 in het Duits verschijnt. Een roman die na de oorlog aanleiding gaf tot een polemiek betreffende de eventuele collaboratie van Vestdijk.

WvW, 12 augustus 2018

In V-Zomer Magazine (11/12 augustus) ontmoet Haro Kraak de nieuwe chef collecties van het Literatuurmuseum. Samen maken zij een rondje door het museum op zoek naar bijzondere objecten die in het museum worden bewaard. Hun rondgang levert negen ‘bezienswaardige relikwieën op die zij ‘nogal willekeurig rangschikken in categorieën.’ Het levert een leuk rijtje op dat vermeldenswaard is…

1. Commercieelst: Pr-campagne Ik Jan Cremer (1963-64)
2. Feestelijkst: Carnavalskostuum Louis Couperus (1910)
3. Meest scabreus: Onaniedagboeken Lodewijk van Deyssel (vanaf ca. 1875)
4. Brutaalst: Versnipperd manuscript Gerard Fieret (1987)
5. Meest dadaïstisch: Barbarber #89 (1990, een fles wijn met tijdschriftomslag)
6. Sierlijkst: Verhaal ‘Romance’ van Top Naeff (1920)
7. Bekendst: Stofzuiger van Vestdijk (ca. 1936)
8. Actueelst: Stukje metaal van de gesloopte brug bij Zaltbommel (1996)
9. Mooist: Portret van Jules Deelder, door Frans Verhagen (1996)

WvW, 12 augustus 2018