Vestdijkkring

Thomas Heerma van Voss schreef op 29.08 voor Literatuurmuseum een artikel over Forum, het literaire tijdschrift dat ‘zo’n grote invloed’ heeft gehad, zeker in aanmerking nemend dat het slechts vier jaargangen heeft gekend. Thomas Heerma geeft vier redenen waarom Forum zo belangrijk is geweest voor de vaderlandse letteren. De redactie verzette zich tegen de gevestigde orde, had een duidelijke, frisse literatuuropvatting (tegen ‘vorm’, voor ‘vent’) en ‘wat we beslist niet mogen vergeten, de redactie bestond uit niet alleen ambitieuze maar ook talentvolle auteurs, die een groot oog voor talent hadden en ingezonden kopij met een kenmerkend kritische blik beoordeelden.’ Ten bewijze hiervan voegt de schrijver zes beoordelingsformuleren toe waarop het oordeel van de strenge redacteuren is te zien. Ook redacteur Vestdijk oordeelt over inzendingen op vier van die formulieren. Alleen als mede-redacteur Du Perron zijn bijdrage ‘Ons deel van Europa’ instuurt, oordeelt hij het zeer geschikt te vinden voor ‘het Europa-nummer’. Over een inzending van Geert van Oorschot is de redactie inclusief Vestdijk unaniem ‘tegen’. Ook inzendingen van Jef Last, en gedichten van Ubink vinden geen genade bij Vestdijk; hij is kortaf ‘tegen’.

WvW, 29 augustus 2016

Beurtelings schrijft Sylvia Witteman in het ‘Lexicon der onterecht vergeten woorden’. Op zaterdag 13 augustus schreef zij in V Zomer Magazine  over haar liefde voor het woord commensaal. Letterlijk een ‘tafeldeler’ of te wel een ‘kostganger’. In de Nederlandse literatuur zijn er bekende voorbeelden waarin kostgangers voorkomen: Kamertjeszonde van Heijermans, Kees de jongen van Theo Thijssen. ‘Er ontstonden geregeld vriendschappen tussen hospita en commensaal. Romances ook’. Dit overkomt Anton Wachter in Vestdijks De vrije vogel en zijn kooien. Anton Wachter vrijt met allebei zijn hospita’s, twee zussen, eerst zonder dat ze het van elkaar weten, later met beider instemming. Witteman: ‘Nee dat komt nooit meer terug’.

WvW, 15 augustus 2016

De behoefte tot vereenzelviging met je ‘favoriete Nederlandse schrijver’ kan soms ver reiken. Dat overkwam Peter Buwalda. Ooit ontmoette hij Mieke Vestdijk die hem uitnodigde te komen logeren: ‘dan mag je slapen in Simons werkkamer’. Thuisgekomen bladerde Buwalda nog ‘een tikje in de bonen door mijn Victor Slingeland-trilogie, waarin Adri Duprez voorkomt, naar verluidt een portret van euh, nou ja, van Mieke dus, toen ze 17 was. Fraai proza. Wat een schrijver, ook –terecht nog veel gelezen op alle scholen.’  Peter kreeg er serieus zin in, maar zijn logeerpartij ging toch niet door.

Column Peter Buwalda 5 augustus 2016 in de Volkskrant

WvW, 5 augustus 2016

Vestdijk was goed thuis in de filosofie. Jeroen Vanheste, universitair docent/onderzoeker aan de Open Universiteit heeft het filosofische idealisme in het werk van Vestdijk onderzocht. In ‘De vrije vogel en zijn kooien’, verschenen in het Tijdschrift voor Nederlandse Taal en Letterkunde (jrg. 132, 2016/2) betoogt Vanheste dat de ontwikkeling van Vestdijks filosofisch idealisme loopt van Schopenhauer naar Nietzsche. Het betreft een overgang van een ‘gouden kooi’ naar een ‘vrije vogel’.
De eerste vorm van idealisme kenmerkt zich door ‘terugtrekking in een gouden kooi’. De bekendste uitwerking hiervan is het ‘Ina Damman-complex’, waarin idealiseren en verlangen hoger staan dan vervulling. Het gaat gepaard met ‘wereldverzaking’, zoals Nol Rieske overkomt in De koperen tuin. Daarnaast werkt Vestdijk een tweede vorm van idealisme uit als een ‘scheppende vrije vogel’. Er is geen primaat meer van innerlijke verbeelding; daarvoor in de plaats komt er een vrije vogel die uiting geeft aan een creatief idealisme. Wat echter blijft is het isolement, want ook de vrije vogel stuit op de ‘grotere kooi van de eigen subjectiviteit’, een menselijke conditie. De vrijheid blijft toch relatief.

WvW, 12 juli 2016

Het Jaarverslag van het Letterkundig Museum kent weer een volwaardig papieren versie, dat ook aan de ‘Vrienden’ van het museum is toegezonden. Indrukwekkend is de lijst met ‘Aanwinsten 2015’ gevolgd door een lijst met schenkers en bruikleengevers.  Er loopt in een jaar tijd heel wat binnen in ‘ons aller museum’.
Ook het archief van Vestdijk groeide in 2015 weer aan. Een overzicht:
Wouter Blok, correspondentie met o.a. Hella Haasse, C.O. Jellema en S. Vestdijk; Nol Gregoor, typoscripten van interview met S.Vestdijk;  Dolf Hamming, archivalia betreffende  vele schrijvers; Wim Hazeu, archivalia betreffende de Vestdijk-biografie; waaronder S. Vestdijk; en Theo den Heijer, knipsels en brieven van o.a. Ad den Besten en S. Vestdijk.

WvW, 18 juni 2016