Vestdijkkring

Eind september verscheen Ferdinand en Johanna, de dubbelbiografie van schrijver Ferdinand Bordewijk en componiste Johanna Bordewijk-Roepman. De biografe Elly Kamp schetst een kunstenaarsechtpaar dat een hechte band vormde, ondanks hun ‘uitzonderlijke persoonlijkheden’. Zij becommentarieerden en inspireerden elkaars werk. Kamp had toegang tot de persoonlijke familiearchieven. Belangwekkend genoeg om in een volgende Vestdijkkroniek ( #129) dit dubbelportret eens te bespreken, te meer omdat er ook het nodige in staat over de relatie tussen het echtpaar en Vestdijk. Zo zette Johanna een gedicht van Vestdijk op muziek, Barokcantate, te beluisteren op de cd die in 1998 bij de honderdste geboortedag van Vestdijk is uitgebracht.

Elly Kamp, Ferdinand en Johanna, Dubbelbiografie van schrijver F. Bordewijk en Johanna J. Bordewijk-Roepman, Uitgever Bas Lubberhuizen, 2016, 477 pag.

WvW, 8 oktober 2016

Poëzie als voordrachtskunst leeft volop, toch verkopen dichtbundels slecht, bloemlezingen doen het weer beter, constateren Chrétien Breukers en Dieuwertje Mertens in hun bloemlezing uit ‘De moderne Nederlandstalige poëzie in 400 gedichten.’ Hun vertrekpunt voor de samenstelling van de bloemlezing Dichters uit de bundel is dat de dichtkunst en ook de canon van dichters en gedichten is veranderd. De bloemlezing beoogt geen nieuwe canon, maar toont wel dat de dichter zich steeds meer ‘buiten de bundel’ profileert. De weerslag daarvan op de gebloemleesde poëzie valt dan ook op: veel bekende dichters vallen weg, veel nieuwe dichters maken een entree met ‘nieuwe hits’. Over de klassieke gedichten die zijn opgenomen wordt opgemerkt dat deze ‘de traditionele begrenzing van de (papieren) bundel negeren en op hun eigen wijze tot het nationale erfgoed zijn gaan behoren. Deze gedichten hebben zich los gezongen van het papier.’ Een voorbeeld hiervan is het opgenomen gedicht ‘De uiterste seconde’ van Simon Vestdijk.
Dichters uit de bundel, Chrétien Breukers en Dieuwertje Mertens, Uitgeverij Marmer, 2016, 656 pag.

WvW, 7 oktober 2016

In De Groene Amsterdammer (56.10,2016) beschouwt Kees ’t Hart de pas verschenen bloemlezing Gepassioneerd wikken en wegen. Helemaal gelukkig is hij niet met deze nieuwe publicatie, liever had hij een dundruk gezien met zijn ‘Verzamelde essays’. Hij houdt een pleidooi –naar buitenlands voorbeeld- dat de overheid voor dergelijke kostbare projecten een fonds in het leven roept dat dergelijke projecten financieel mogelijk zou moeten maken.
Nu dat niet het geval is, vindt hij de verschijning van niet eerder verzamelde essays van Vestdijk wel ‘terecht’. Hij voelt in zijn essayistiek ‘steeds in de verte een rommelende lachbui komen opzetten die hij nog net weet te onderdrukken’. Vestdijk is in zijn essays laconiek, bijvoorbeeld als Vestdijk schrijft dat ‘de schrijver alleen iets wezenlijks tegen de “ crises” kan uitrichten, wanneer hij er niet te veel aan denkt.’ Vestdijk kiest trouwens nooit ‘de frontale aanval’, maar hij ‘laveert tussen voors en tegens’ en is ‘altijd bereid net even iets anders te zien dan wat we gewend zijn te zien.’ Hoogtepunt van zijn essays vormen voor ’t Hart de beschouwingen over literatuur. Maar ‘geschaterd’ heeft hij ook bij de introductie van het begrip ‘romanpersoneel’ als Vestdijk spreekt over het gebruik van astrologie en de inkleuring van zijn karakters.

WvW, 6 oktober 2016

Sinds enige tijd staat het Doornse woonhuis van Simon Vestdijk aan de Torenlaan 4 te koop. Vestdijk woonde er 21 jaar tot aan zijn dood in 1971. De vrijstaande woning in de lommerrijke omgeving zou uitermate geschikt zijn als schrijvershuis te fungeren, zoals dat ook het geval is met de voormalige woning van Adriaan Roland Holst in Bergen. Het huis wordt druk bezocht door kunstenaars. Kester Freriks meldt in de NRC (30/9) dat Kenneth van Zijl een actie op touw heeft gezet om het huis van Vestdijk een culturele bestemming te geven. Het moet als literair erfgoed behouden blijven. Van Zijl denkt dit met crowdfunding te kunnen realiseren. Van Zijl heeft als programma- en documentairemaker voor zijn radioprogramma Knetterende letteren vele schrijvershuizen bezocht. Dit huis biedt volgens hem vele mogelijkheden om als Vestdijk Schrijverhuis voort te bestaan: ‘Ideaal zou zijn om bijvoorbeeld drie kunstenaars uit verschillende disciplines tegelijk onderdak te bieden.’ Voor wederzijdse inspiratie. Vestdijk was ook muziekkenner, vandaar ook zijn idee om ook componisten hier afzondering te bieden. Het kan benut worden voor prijsuitreikingen, de Vestdijkkring kan er zijn vestiging krijgen. Van Zijl heeft contact gelegd met direct betrokkenen. Zij  werken allen mee. Hij zocht contact met minister Bussemaker. Zij wil ‘als privépersoon’ de crowdfunding steunen. Het andere schrijvershuis in Bergen wordt mede gefinancierd door het Nederlands Letterenfond. Wordt vervolgd…

WvW, 1 oktober 2016

Onder koninklijke belangstelling viert De Maatschappij der Nederlandse Letterkunde in 2016 haar 250-jarig bestaan. Een snelle rekensom brengt ons terug naar het jaar 1766 waarin deze vereniging van letterkundigen, taalkundigen en historici is opgericht. Welk een traditie moet hier zijn samengebald! De Maatschappij heeft als doelstelling ‘de beoefening van de betreffende disciplines in hun onderlinge samenhang te bevorderen.’
De Maatschappij kent jaarlijks tal van prijzen toe, zij heeft aan de wieg gestaan van de Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren en zij organiseert de Huizinga-lezing, die in december in de Leidse Pieterskerk wordt gehouden.
Toen Vestdijk lid werd van de Maatschappij werd hem dat door Du Perron en Ter Braak kwalijk genomen, maar Vestdijk voorzag dat hij in de prijzen zou vallen: 1938 de Lucy B. en C.W. van der Hoogt-prijs voor Het vijfde zegel; 1941 Dr. Wijnaendts Francken-prijs voor zijn esssay Albert Verwey en de idee, om in 1964 de kroon op zijn werk te ontvangen met de Prijs voor Meesterschap voor zijn oeuvre. In het juryrapport wordt gesproken over ‘ontzag voor het fenomeen-Vestdijk’.

WvW, 29 september 2016