Vestdijkkring

De gebundelde essays van Doeschka Meijsing in Hoe verliefd is de lezer? zouden door haar zelf nooit in boekvorm bijeen zijn gebracht. Wat zij schreef voor krant of tijdschrift werd door haar geplaatst in de categorie ‘bijbaan’. Zij onderscheidde dat werk van ‘echt schrijven’, waarbij de hand het werk deed met de vulpen in grote schriften.
Xandra Schutte heeft dit onderscheid genegeerd en drieëntwintig essays van Meijsing gebundeld. Een reden daarvoor is dat zij zicht geven ‘op de bronnen van haar schrijverschap.’

Dit geldt ook voor het essay ‘De eenzame ziener. Over S. Vestdijk’. Lichtvoetig, maar toch scherp analyseert Meijsing waarom Vestdijk die haar vanaf haar vijftiende ‘voor een groot deel [heeft] opgevoed’ niet meer door de jongeren gelezen wordt. Zij wijt dat aan de komst van de Mammoetwet in 1968 waardoor eerst geschiedenis, daarna ook literatuurgeschiedenis werd gedegradeerd tot keuzevak. Maar ook Vestdijk zelf is er debet aan. Bij alle moois wat over ‘het genie’ te vertellen valt –en dat doet zij en passsant- is hij een moeilijk schrijver, qua stijl, qua thematiek: ‘het leren van tricks & trucs op de computer is vele malen gemakkelijker dan het lezen van een boek van Vestdijk.’

WvW, 3 februari 2017

Dit jaar is humor het thema van de poëzieweek. Ook Vestdijk gebruikte de humor wel eens als wapen. Zo schreef hij in 1946 bij een foto van zichzelf:

Bij dit portret, dat ik désavoueer,
Past niets dan vloeken en een boze sneer.
De wangen zijn ten zeerste ingevallen,
De schoonste vogels laten veer op veer.

WvW, 26 januari 2017

Christiaan Weijts fulmineert over het huidige literatuuronderwijs. Eerst kwam hij met een pleidooi om ‘klassiekers’ van leeslijsten voor de veel geplaagde scholieren af te voeren. Op  14 januari jl. zette hij een vervolgstap in NRC Handelsblad: ‘Wat zou het machtig zijn als ze één boek werkelijk konden lezen, doorvoelen en ervaren, in plaats van de samenvattingen van tien te kunnen napraten.’

Wetenschappers gaan op de site van Neerlandistiek.nl in de tegenaanval. In een pamflet ‘Waar zijn de hoeders van het literatuuronderwijs’ stellen vier wetenschappers van vier verschillende universiteiten dat het literatuuronderwijs ‘langzaam maar zeker naar de afgrond schuift.’ Er moet dringend iets gebeuren, maar voorstellen Weijts helpen niet. De wetenschappers pleiten voor een inbedding van het vak in twee van de drie kernvakken, te weten Nederlands en Engels, met een sterke positie in de zak-/slaagregeling. Alleen door de koppeling van literatuuronderwijs aan het schoolvak Nederlands kan er een einde komen aan de ‘verwording tot een saai vaardigheidvak.’

Dat kan anders dan Weijts denkt, mét behoud van Multatuli, en mét gemotiveerde leerlingen. Lezen van literatuur is niet alleen belangrijk voor taalontwikkeling, maar ook voor Bildung en burgerschapsvorming.

WvW, 25 januari 2017

De gemeente Utrecht heeft zich met een ‘bidbook’ kandidaat gesteld voor de titel Unesco City of Literature. Thans is de titel aan twintig steden in de wereld toegekend. In Europa hebben o.a. Praag, Dublin, Krakau en Heidelberg de titel al. Het Utrechtse bidbook met de titel ‘Utrecht – Stad waar je leert lezen’ is op 24 januari gelanceerd met het oog op de toekenning van de titel aan nieuwe steden in 2017. Voorzitter van het City of Literature- Comité is Paul Schnabel, voormalig directeur van het Sociaal Cultureel Planbureau.

WvW, 25 januari 2017

Frans van Hilten is benieuwd naar wat hij nu vindt van boeken die hem als tiener zo bekoord hebben. Herlezing  van oude toppers blijkt niet altijd een genoegen te zijn, maar als hij terugkeert naar Terug tot Ina Damman (1934) van Simon Vestdijk is hij weer diep geraakt zoals vroeger toen hij nog scholier was, want  ‘Ina Damman ging over mij. En nog steeds’. Hij sluit zijn column af met een aanbeveling: ‘Als ik dit boek lees –en het leest heerlijk weg- voel ik me teruggevoerd tot mijn tienertijd en dat is razend knap. Maar nog knapper is, dat het me toen al zo raakte. Vestdijk schreef het boek als dertiger en was zelf geen leraar. Als volwassene vóór de Tweede Wereldoorlog een boek schrijven waar een tiener rond 1900 zich in herkent, dat is meesterlijk – dat is grote literatuur. Lezen die handel!

WvW, 20 januari 2017