Vestdijkkring

Na de bibliotheek in Doorn heeft nu ook Leeszaal Rotterdam West een tijdelijke tentoonstelling gewijd aan Vestdijk: alles wat de leeszaal van Vestdijk heeft staat in een aparte kast. Bijzonder dat hiermee ook een bijdrage wordt geleverd aan de onderlinge ‘strijd Amsterdam – Rotterdam’. Het initiatief gaat terug op 2007, toen directeur Hans van Velzen bij de opening van de OBA trots aankondigde alle romans van Vestdijk in huis te hebben. De leeszaal Rotterdam West wil laten zien ‘niet onder te hoeven te doen voor de bekendste bibliotheek van Nederland’. Het staat 1-1 zullen we maar zeggen. Vestdijk heeft natuurlijk in Amsterdam gestudeerd en hij is er waarnemend arts geweest. Maar daar staat tegenover dat hij ook praktijkwaarneming heeft gedaan in Rotterdam (1927, Willemstraat 63) en dat in 1972 de Vestdijkkring aan de NEH is ontstaan!

WvW, 7 oktober 2014

In het fraaie interview met Harm de Jonge (Trouw 4-10-’14) geeft de kinderboekenschrijver vijf levenslessen. Een ervan is ‘vergroot je wereld door te lezen’. Dat heeft de Jonge (1939), de in Groningen geboren zoon van een binnenschipper, zelf ook gedaan. ‘Op de middelbare school raakte ik in de ban van Vestdijk. Alle mensen die ik in mijn leven zou willen ontmoeten, zitten in de 52 romans die hij heeft geschreven.. Anton Wachter was mijn held. Ik herkende mezelf in hem.’ Toch luidt een andere levensles van hem dat jeugdherinneringen niet allesbepalend zijn. Zeker als schrijver niet want ‘ik maak werelden die er niet zijn, schep mensen die God vergat te maken’. Als schrijver is hij aangewezen op de ‘kracht van de fantasie’. Hij kan niet zonder dat.

WvW, 6 oktober 2014

OVT van de VPRO-radio op zondag 5-10-2014 besteedde aandacht aan de beste boeken over de Tachtigjarige Oorlog, of De Opstand, zoals het nu correcter heet. Hierin nam met vijf sterren schrijver Arie Storms De vuuraanbidders van Vestdijk op. Het is een meesterwerk. Volgens Storm kun je ‘voor de meest uiteenlopende onderwerpen altijd wel terecht bij Vestdijk. Het schokkende van de roman vindt hij de overgang van de hoofdpersoon Gerard Criellaert van calvinist naar atheïst. Storms: ‘Weet je wat het leuke van Vestdijk is? Vestdijk durft zo veel in zijn romans. Er zitten altijd meerdere verhalen in zijn boeken.’

WvW, 6 oktober 2014

Piet Kralt beziet literatuur vooral als een ‘lichtvoetig spel’, naast allerlei zwaarwichtigheden die er ook zijn. Lichtvoetigheid drukt zich op velerlei wijzen uit. In het onberekenbare, het onvoorspelbare; in het spel van de auteur met zijn eigen leven, met zijn verhalen die hij gelezen of gehoord heeft. Ook speelt de auteur met de lezer door hem te laten raden of op het verkeerde been te zetten. Ook de lezer speelt met allerlei interpretaties. In vijftien korte opstellen bespreekt Kralt dit spel en de grenzen van het spel in de literatuur. In De lichtvoetigheid van literatuur (United p.c. Uitgeverij, 2014) komt Vestdijk drie keer voor: een opstel over hem en Thomas Mann (een ingekorte versie van een artikel uit de Vestdijkkroniek), een stuk over De vuuraanbidders en een passage over Rumeiland in een stuk over zeerovers. Maar ook anderen, zoals Herman Gorter, Arthur van Schendel en Tommy Wieringa komen aan bod. De sleutelstad Leiden sluit het spel in een apart hoofdstuk af.

WvW, 19 september 2014

Naar aanleiding van zijn overlijden op 4 september 2014 is in het Letterkundig Museum een kleine expo te zien over Gerrit Kouwenaar (1923-2014). In het eerbetoon dat het museum aan de schrijver wijdt, is onder meer een brief van Kouwenaar aan S. Vestdijk te zien vanuit zijn woonplaats Baarn, gedateerd 15 juni 1944. Kennelijk heeft Vestdijk twee novellen besproken van Kouwenaar. Hij dankt Vestdijk voor de ‘bemoedigende en kritische woorden’ over twee novellen. Kouwenaar schrijft: ‘Ik kan niet anders zeggen, dan dat u de spijker op de kop heeft geslagen’. Uit de brief blijkt niet over welke novellen Vestdijk had geschreven. Wel is bekend dat Kouwenaar in de Tweede Wereldoorlog clandestien heeft gepubliceerd. Ook preciseert hij in zijn brief dat beide novellen het ‘complex der dubbele persoonlijkheid’ als uitgangspunt hebben, dat hij zowel adoreert als bevecht. Hij meldt voorts dat hij met nieuw prozawerk bezig is, waarin hij hoopt ‘weer een stap nader te komen tot “verklaring”‘ van het complex dat hem zo bezighoudt. Hij vraagt Vestdijk: ‘Misschien mag ik U over een jaartje nog eens lastigvallen?’ Of dat ook gebeurd is, dat mag de biograaf van Gerrit Kouwenaar uitzoeken.

WvW, 10 september 2014

Een foto gemaakt van de brief is geplaatst op de beeldbank